Jantje Beton
Puzzelend
over de
grens van
oud en
nieuw
van ons
Kerst-cryptogram
SCHAKEN door H. Kramer
M
I
HP
1
i
A
f|P
H
Hl
i
p
DAMMEN
BRIDGE
KRUISWOORDRAADSEL
Zo bar en boos is het echt niet gesteld.
iHHi
A
A
A
door J M. Bom
z
door G. J. R. Förch
w ol
Het spijt me voor Jantje Beton,
maar het leven stelt velerlei eisen,
van nergens op krassen en slaan,
van niet op de keurige stoelen gaan staan
en niet lopen schreeuwen en krijsen,
en denk asjeblieft om de rust van de buren
en zorg asjeblieft dat het hondje niet keft,
want haast ieder flatje met keiharde muren
is lek als een zeef wat geluiden betreft.
Het spijt me voor Jantje Beton,
maar het grasveld is niet om te spelen,
dat is er alleen voor de show.
Jazeker, de mensen die willen dat zo
en wat Jantje wil kan ze niet schelen.
Dat laatste is mogelijk iets overtrokken.
Hij kan toch naar één van de speelplaatsen gaan
Daar staat het vol ijzeren rekken en bokken.
De rots van de apen ontbreekt er maar aan.
Het spijt me voor Jantje Beton,
maar het spelen op straat is ter ziele.
De straat is er voor het verkeer.
Nog even, dan zijn er geen voetgangers meer,
alleen nog maar horden op wielen.
De welvaart is heer, de reclame is koning.
We hebben het samen al heel ver gebracht.
Ons huis is niet langer een veilige woning,
hooguit nog parkeerplaats voor avond en nacht.
Het spijt me voor Jantje Beton,
maar hij moet het vast leren voor later.
En zet ie een paar stapjes mis,
dan zeggen wij dat ie een rotjochie is
en moet ie naar de psychiater.
Toch is hem het spel niet voor altijd ontnomen.
Is Jan groot genoeg om bij 't leger te komen,
dan mag ie weer spelen, met wapengeweld.
Jules de Corte
Over de voor- en nadelen van het
zogenaamde Zwitserse systeem valt
te twisten. Het geweldige voordeel is
zonder twijfel dat een practisch on
beperkt aantal deelnemers aan een
dergelijke wedstrijd kan deelne
men. zonder dat dit extra tijd
vraagt. Om deze reden worden de
,.open"kampioenschappen. waaraan
iedereen zonder voorwedstrijden
kan deelnemen, bijzonder populair.
Het laatste ,.open"kampioenschap
van de Verenigde Staten bracht het
record-aantal deelnemers van 307
aan de start. Winnaar werd. evenals
vorig jaar de Deense grootmeester
Bengt Larsen
De volgende partij werd in deze
wedstrl jd bekroond met een schoon
heidsprijs.
Wit: Peters. Zwart: Krotki. (Bos
ton 19701
Siciliaanse verdediging
(Met duidelijke bedoelingen
zwart Ml zijn dameloper zo snel
mogelijh via b7 in het spel betrek
ken. Toe* is de zet dubieus omdat
wit een gevaarlijke voorsprong
krijgt in de mobilisatie1 van zijn
strijdkrachten.)
I.e2-e4. c7-c5 2.Pgl-f3, e7-e6
3.d2-d4. c5xd4 4.Pf3xd4. a7-a6
5.Pbl-c3. b7-b5
6.Lfl-d3 Lc8-b7 7 0-0. Pg8-e7
8.Lcl-g5. b5-b4?
(Het beste is wel 8hfi Gaat de
witte loper dan naar h4. dan is 9
Db6 mogelijk. Gaat de loper naar e3
dan kan zwartPec6 spelen. Met
de tekstzet steekt zwart de tegen
stander de vinger in de mond.)
9 Pc3-d5!
(Een bekend soort paardoffer dat
onder de gegeven omstandigheden
bi jzonder sterk is.)
9e6 x d5 10.Pd4-f5, d7-d6
(Er dreigde alleen maar ll.Pd6
mat.)
11.e4xd5.n-f6
(Verschaft de koning een vlucht-
veld op f7. Er dreigde overigens
12.Lxe7. Lxe7 13. Tel met herove
ring van het geofferde stuk.)
12.Tfl-el. Ke8-f7
(Na 12f xg5 13.Te6 krijgt wit
een zeer sterke aanval, maar die
aanval krijgt hij nu ook en zonder
veel risico.)
13 Lg5xf6'. g7xf6
14 Ddl-h5..Pe7-g6
(Gedwongen want 14Kg8
15.T xe7. Lxe7 16.Dg4f verliest
snel.)
15.Pf5-h4. Lf8-g7 16.Ld3xg6+.
h7xg6 17.Dh5xg6f. Kf7-f8
18 Ph4-f5. Lg7-hfi
(Op 18 Dd7 kan 19,Pxg7.
Dxg7? 20.TeR mat volgen en na 18.
Tg8 is 19.Te7. Dxe7 20Pxe7.
Krotki
Mi
iê
m
E
m
M
m
m
M
m
tê
WW,
V///A
m.
'M
Peters
Kxe7 21.Telt. Kd8 22. Df7 beslis
send.)
19 Pf5xh6. Lb7xd5
De opgave van de week: hoe be
sliste de witspeler de partij vanuit
de diagramstelling?
Volgende week de oplossing.
Oplossing
De stand was:
wit (Mecking): Ke2. Dd3. Tfl. Pb5
en f3. pionnen a4. c4, d5. e5. g2.
Zwart (Portisch): Kg8. Dh5. Tf5 en
g4, Pd8 en e8. pionnen a5, b7. c5. g3
en h7.
Er volgde: 39 Tf5xe5t 40.
Pf3xe5. Tg4-e4+ 41.Ke2-d2.
DhSxhÖt 42. Kd2-c2, Te4xe5 en wit
gaf zich gewonnen.
Twee ploegen maakten in de Na
tionale Hoofdklasse die toegang
geeft tot de allerhoogste, de Ere
klasse, de dienst uit: „Ons Genoe
gen" uit Utrecht en de „Damclub
Groningen". In de slotronde te Rot
terdam bleek echter, dat de Gronin
gers met hun jonge, enthousiaste
ploeg verreweg de sterksten waren:
Zelf degradeerden ze het aloude
Constant tot een onbetekenende fi
gurant. terwijl de Utrechters, alleen
steunend op een „ruggegraat" van
routiniers, kansloos geslagen wer
den door outsider „Almelo".
Hieronder uit de eerste ontmoe
ting het interessante gevecht aan
het eerste bord tussen twee veelbe
lovende spelers van de jonge garde:
Wit: H. de Witt (Groningen) -
Zwart: A. Huët (Constant). Rotter
dam. 28 november 1970.
1. 32-28 17-22; 2. 28x17 11x22; 3.
37-32 6-11; 4. 41-37. Direct 32-28
eventueel na (11- of 12-17) gevolgd
door 38 -32 schijnt sterker. 4.
12-17; 5. 34-29 8-12; 6. 40-34 3-8.
Verklaart zich direct voor een
flankopstelling. Sijbrands speelt
hier vaak (2-8), om zich „alle moge
lijkheden" voor te behouden.
7. 45-40 19-23; 8. 35-30 20-25 9
31-27. Leidt het ,.RS" in. maar de
factoren liggen niet gunstig voor
wit.
9.22X31; 10. 36 x 27 14-19; 11.
40-35 10-14; 12. 46-41. Consequenter
is 44-40; 12 17-22; 13. 41-36
22X31; 14. 36x27 11-17; 15. 50-45
1-6; 16 44-40 6-11; 17. 30-24 19 x 30;
18. 35x24 5-10?
Laat het bevrijdende 24-20 toe.
maar wit maakt van het aanbod
geen gebruik! 19. 47-41 14-20 20.
40-35.
Wit staat moeilijk, maar had
koelbloedig moeten spelen: 33-28!
Na (17-21) 28X19 (18-22) enz. stopt
wit de aanval op zijn voorpost ge
makkelijk en na (9-14) 28x19
(14x23) 38-33! ontstaat een zeer
moeilijk middenspel, waarin ook
zwart problemen heeft!
20.9-14; 21. 41-36? Wit had
moeten afwikkelen door 27-22; 21.
17-22! 35-30 de enige 22.
22 x 31: 23. 36 x 27 11-17 24. 45-40
17-22; 25. 40-35 wederom vrijwel de
enige! 25. 22x31; 26. 37x26
14-19; 27. 33-28 16-21; 28. 26X17
12X21; 29. 39-33. Elke andere leidt
direct tot schijf- of partij verlies (zie
diagram).
29 21-27?? Maakt het zich
zelf nodeloos moeilijk.
AAN DE LEZERS DE OPGAVE
VOOR DEZE WEEK Hoe had
zwart de winst kunnen forceren?
30 32 x 21 23 x 32 31. 38 x 27 18- 23;
32. 29 x 9 20 X 47 33. 9-3. Hoewel
zwart nu alsnog gemakkelijker door
(8-12) 3X17 (2-8) 17x3,(10-14) 3x20
(15x24) kan winnen verliest hij als
volgt nog dramatisch: 33.
47-20? 34 3X1 19-23; 35 1x29
20x33; 36. 21-16 33-50 37. 30-24
50-45;38. 34-30 25x34; 39 43-39
34X43; 40 48 x 39 2-7 41. 27-22
45-50?? 42. 49-44 50-45 43. 22-17
10-14; 44. 17-11 7-12: 45. 11-6 14-20;
46 24-19 4-10 47. 19-13 10-14; 48.
6-1! en zwart gaf op. Wel een geluk
kige winst voor de witspeler!
OPLOSSING
Wit (J. de Ruiter): 25. 26, 27. 28. 32,
33. 35.38. 40. 48 (10 st
Zwart: (P. de Heerde): 11. 12.13. 14,
15,17,18,19.24, 29 (10 st
Er volgde: 48-43! (18-23) 43-39
(11-16) 40- 34! 29x40 (35x44) (13-18
ook 12-18 verliest!) 44-40 (23-29 of?)
39-34!! (18-23) de enige 40-35!
(29 X 40) 35 X 44 (15-20) 44 -40 (23-29).
Op (12-18) volgt 40-35! en zwart
heeft geen zet meer. 27-21! en zwart
gaf op!
Vorige week stelde ik u voor de
opgaaf als zuid 3 SA te spelen met
de volgende spellen:
Sch 6 5 3
Ha A H 4
Ru 9 5 2
KI A H 8 7
N
W O
Sch A B 10 8
Ha V 10 8 2
Ru A74
KI 6 5
Terwijl allen kwetsbaar waren,
had het volgende biedverloop u tot
het 3 SA-contract geleid:
noord
lkl
2 Ha
pas
oost
pas
pas
pas
zuid
1 Ha
3 SA
west
£as
pas
West kwam uit met ruiten heer.
die u liet houden. Ruiten vrouw
werd nagespeeld, die u weer liet
houden. In de derde slag werd nog
maals ruiten gespeeld en hier bleek
dat oost slechts een doubleton had
gehad, hij gooide harten 5 af. De
vraag was nu: „Hoe speelt u dit con
tract verder af?"
Laten we eerst eens beginnen met
het tellen van de vaste slagen. 1
schoppenslag. 3 hartenslagen. 1 rui
tenslag en 2 klaverslagen. Daarmee
komt u nog slechts tot 7 slagen. Als
de hartens zich een beetje prettig
willen gedragen, dan zal de vierde
harten vrij worden en dat zal u de
achtste slag opleveren. Ook dan
komt u nog een slag tekort, dus zal
er naar andere bronnen moeten
worden uitgekeken. De enige bron
die een kans biedt, is de schoppen-
kleur. U zult dus op de schoppens af
moeten gaan. Maar hoe? Eén ding
staat vast. west mag niet aan slag,
want zodra hij aan slag komt, krijgt
u nog 2 vrije ruitens naar uw hoofd
en kunt u dus direkt alle maakkan-
sen opgeven. Betekent dat dan dat
oost zowel schoppen heer als schop
pen vrouw zal moeten hebben? In
eerste instantie wel, maar er is nog
een extra kans, west zou in schop
pen de heer of de vrouw sec kunnen
hebben. Als dat het geval is, kunt u
die laten vallen door eerst schoppen
aas te spelen en vervolgens ontwik
kelt u de gewenste schoppenslag
door de andere hoge schoppen aan
oost af te geven. Oost mag best aan
slag, want oost heeft geen ruitens
meer. Om te voorkomen dat west
aan slag komt, moet u dus in de
schoppenkleur niet de meest voor de
hand liggende speelwijze volgen,
door direkt te snijden, neen u moet
een soort safety play kiezen door
eerst een keer het aas te spelen.
Schoppen vrouw valt dus onder
uw aas en omdat u later schoppen 9
er nog uit kunt snijden, maakt u
zelfs een overslag. Als u in schoppen
direkt zoudt hebben gesneden, was
u geruisloos 1 down gegaan. En dat
geruisloos dan alleen nog maar. als
uw partner het niet noodzakelijk
zou achten u met luide stem te ver
tellen hoe u dit contract had kunnen
maken.
Het nieuwe probleem betreft een
slemspel, dat voorkwam in een vier-
tallentoernooi. dat begin november
aan de Algarve werd gespeeld en
waar het team van Omar Sharif de
eerste plaats behaalde. Allen zijn
kwetsbaar en u hebt als zuid in han
den:
Sch 8 3
Ha H 0 8 7 3
Ru A V
KI HB62
Het bieden gaat:
Sch
Ha
Ru
KI
6 5 3
A H 4
9 5 2
A H 8 7
noord
oost
zuid
west
ISA
pas
3 Ha
pas
4 Ha
pas
4.SA
pas
5 Ha
pas
6 Ha
pas
pas
pas
Sch
Ha
Ru
KI
V
B 7 6
H V B
8 3
B 9 4 2
N Sch H 9 7
Z
4 2
Ru 10 6
JKI V 10 3
Sch A B 10 8
Ha V 10 8 2
Ru A 7 4
KI 6 5
West komt uit met ruiten 9 en uw
partner legt op tafel
Sch A V B
Ha A V B
Ru H B 10 4
KI 10 7 4
Hoe gaat u dit spel spelen?
Horizontaal: 1. halsoverkop;
7. vlo; 9. regel; 10. noodkreet;
11. mareizen; 13. centje; 15.
gemeengoed; 17. spek; 19. naar;
20. ontstellen; 22. Losser; 23.
inspraak; 27. meelezers; 29.
Appel; 30. non; 31. uitkijkto
ren.
HORIZONTAAL. 1. sinds; 6.
voldoende; 11. kleur; 15. zuiverings
toestel; 20. voorzetsel; 21. roe; 23.
soort onderwijs; 24. toneelstuk; 26.
riviertje in Brabant; 27. opera; 28.
insect; 29. grappig; 31. bezitt.
voorn.wd.; 33. vis; 34. bijwoord; 35.
voertuig; 36. voorzetsel; 38.
spekrand; 40. vrucht; 43. heel weinig
nuttigen; 45. bezitt. voorn.wd.; 46.
iedere; 48. vis; 50. zoogdier; 51. zoog
dier; 52. zangstem; 53. poort; 55. on
zin; 56. oppasser; 58. boom; 60. vloei
stof; 61. stenen; 62. speelkaart; 64.
ontkenning; 66. zoogdier; 68. voor
zetsel; 70. meetk. figuur; 72. li
chaamsdelen, die ongemak veroor
zaken; 75. muziekinstrument: 78.
daar; 80. zeehond; 82. gedachteloos
gevolgd gebruik; 84. insect; 85. fami
lielid; 86. touw; 88. geducht; 90. teke
ning; 91. voornaam v. Amerik. pres.;
92. pijl; 94. vogel; 95. gewicht; 97. li
chaamsdeel; 100. papier van waar
de; 101. bevel; 102. lekkernij; 104.
maat; 106. hemellichamen; 109. ver
langen; 111. onmeetbaar getal; 112.
noot; 113. atelier; 116. lof; 117. na
derhand; 118. noot; 119. lichaams
holte; 121. houding; 122. bericht; 123.
vuur; 124. lichaamsdeel; 125. stad in
Canada; 127. brood; 129. verzoek;
131. lied; 132. hortend; 135. pers.
voorn.wd.; 136. aanduiding op
auto's; 137. lijdelijk; 138. zweef rek;
140. watertje in Friesland; 142. getal
(afk.); 143. landbouwwerktuig; 144.
voorzetsel; 145. een weinig; 147.
voorzetsel; 149. sprookjesfiguur; 151.
kanteel; 152. Europeaan; 154. getal;
155. deel van Azië; 157. dik en traag;
159. voorzetsel; 160. kledingstuk; 162.
kleur; 165. zangstem; 167. noot; 168.
heerszuchtig man; 169. tijd voor het
huwelijk; 172. deel v.h. jaar; 174. vet;
176. lichaamsdeel; 177. beschut; 179.
druk (afk.); 181. brooddronken; 182.
bodem; 184. vaartuig; 186. plaats in
Z.Holland; 188. spiersamentrekking;
190. meisjesnaam; 192. zijtak v.d.
Donau; 193. maanstand (afk.); 194.
plaatsbepaling (afk.); 196. keurig;
198. melkklier; 199. boom; 200. uit
naam van; 203. watergeest; 206. ma
ten; 209. noot; 210. lens; 211. onge
veer; 212. werkschuw; 213. getal
(afk.); 215. stad in Europa; 216.
maat; 218. vissen; 219. lidwoord; 220.
vorderen; 222. spil; 224. bewaar
plaats; 226. noot; 227. leer; 228. ge
vuld; 229. knap; 230. volksvermaak.
VERTICAAL. 1. metaalslak; 2.
voegwoord; 3. landbouwwerktuig; 4.
ongekookt; 5. drietallen; 7. maat; 8.
tegenwoordig; 9. jongensnaam; 10.
gunst; 11. circulatie; 12. rondhout;
13. dwaas; 14. bevestiging; 15. ver
voermiddel; 16. gedachte; 17. noot;
18. getij; 19. drank; 22. aanw.
voorn.wd.; 25. bloeiwijze; 27. indien;
30. titel; 32. deel v.e. huis; 34. voeg
woord; 35. halfgod; 37. vuur; 38.
sportbeoefenaar; 39. deel v.e. huis;
41. dierengeluid; 42. noot; 43. insect;
44. onbeduidend; 45. onderdelen van
de dag; 47. juist; 49. soepel; 52. plant;
54. bevestigingsmiddel; 57. dieren
verblijfplaats; 59. aanspreektitel; 60.
waardepapier; 63. lekkernij; 65.
vroeger hoogste gerechtshof in
Drenthe; 66. omgang; 67. bomen; 69.
op de hoogte; 71. opperwezen; 73.
werktuig; 74. scheepstouw; 76.
tijdruimte; 77. zoogdier; 79. noot; 81.
deel v.h. jaar; 83. godsdienstoefe
ning; 85. noot; 87. pers. voorn.wd.;
89. uitholling; 93. hemellichaam; 94.
noot; 96. op elkaar geperste mensen
menigte; 98. vlaktemaat; 99. vrucht;
101. genotmiddel; 103. hofstede; 105.
vreemde munt; 107. eens; 108. na-
Verticaal: 1. Haren; 2. leger;
3. omleiden; 4. Een; 5. krop;
6. pakken; 7. veestapel; 8. om
trekken; 12. ergens; 14. les
sen; 15. gentleman; 16. maan
steen; 18. vetplant; 21. revenu;
24. amper; 25. kolen; 26. Best;
28. slij.
tuurlijk; 109. verhindering; 110. staf;
111. rivier in Europa; 112. met el
kaar; 114. voorzetsel; 115. familielid;
119. gewicht; 120. omroepvereniging;
125. grootte; 126. plaatsbepaling
(afk.); 128. bevel; 129. grappig; 130.
trio; 131. familielid; 133. voorzetsel;
134. vaartuig; 137. bevestigingsmid
del; 139. gelofte;
143. vogelprudukt; 144. waterdier;
146. rivier in Italië; 148. maat; 150.
noot; 151. bewaarplaats; 153. jon
gensnaam; 154. laatste stuk; 156,
voorzetsel; 158. voegwoord; 160.
bouwsteen; 161. voertuigen; 163. zij
tak v.d. Donau; 164. opbrengst; 166.
toestand; 168. drank; 170. tijdmaat;
171. vrijgevig; 173. koker; 174. twee
tallen; 175. blank v.e. sabel; 178.
bloem; 180. insect; 181 bitterheid;
183. pers. voorn.wd.; 184. naar; 185,
koddig; 187. bijbelse figuur; 189. ze
dig; 191. zalf; 193. water in Fries
land; 195. vreemde munt; 197. gerief;
201. zonder uitzondering; 202. lid
woord; 203. familielid; 204. Euro
peaan; 205. de onbekende; 207. speel
goed; 208. denkvermogen; 211. een
voudig vertrek; 214. vlug; 217. noot;
218. voorzetsel; 219. noot; 220. vogel-
produkt; 221. tegenwoordig; 223.
noot; 225. bijwoord; 226. grap.
i-'s V'
