Veenendaals
dagblad
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
AMERIKANEN DEZE ZOMER WEG
Man van
tas met
f 46.000
beroofd
Oplichter in
Deventer
gepakt
Buiten
Bisschoppen
in beraad over
dr. Simonis
OPHEFFING VAN „ROLMA" KOST
NEDERLAND STRAKS MILJOENEN
„Arnhem erg
onveilige
stad"
Moderne romantiek
Aanslag op werkster werd Xnoodlottig
Blauwe bromfiets
leidde naar ,,X"
üiüCHIPS
Plan voor
isolering
Washington
Dooi zet
nu door
PERSONEELSCHEF WERKSPOOR SCHRIJFT KEIJZER -•
Laat vallen
deze
week bij
WONDER
Veel bewolking
Samen uit 1
Zware aardschokken
in Australië
Winkeliers willen
eigen meldingspost
Waarsr' m w f ug
Al lende
DONDERDAG 7 JANUARI I97I - 45e JAARGANG no. 5
55
Ongedekte cheques
PARIJS Na ruim negen jaar zullen de Amerikaanse
grondstrijdkrachten deze zomer de gevechten in Vietnam
beëindigen en zullen zij volledig zijn vervangen door Zuid-
vietnamese gevechtstroepen.
De logische verzorging van de Zuidvietnamezen en de nog achterblijvende
Amerikanen en de luchtoperaties zullen dan nog door de Amerikanen worden
uitgevoerd. Dit is gebleken uit mededelingen die de Amerikaanse minister van
Defensie Meivin Laird deed op een persconferentie in Parijs, waar hij op weg
naar Saigon een tussenlanding maakte voor overleg met de Amerikaanse de
legatieleider bij het vredesoverleg David Bruce.
MOTIEF
GUNSTIG BEKEND
VINGERAFDRUK
LIJST
VIGNET
familiezak
potato 4-69* paprika 44-9
Bur. voor redactie en administratie:
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600.
Losse nummers f 0,30; Abonnement
1,30 p.w., 5,50 p.m., 16,25 p.kw.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei",
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v. j
Advertentietarieven op aanvraag.
Zuid-V ietnam doet
het verder zelf
ROTTERDAM In Rotterdam is
vanmorgen een man beroofd van zijnj
tas met f 46.000,De man verliet
omstreeks tien uur een bijkantoor van
de Amro-bank in de Korte Hoogstraat.
Buiten gekomen zei iemand tegen
hem: „Laat die tas vallen".
Hij gaf hier gevolg aan en de over
valler verdween met de tas in een auto,
een Renault 4 met 't kenteken 41-28 J E.
Hij is vermoedelijk gewapend.
De overvaller heeft een spits gezicht
en rossig haar. Hij droeg een lichte, kor
te jas. De politie heeft nog geen spoor
van hem gevonden.
DEVENTER De Deventer politie
heeft woensdag de 38-jarige G. J. E. H.
uit Amsterdam aangehouden, die zich
daar schuldig maakte aan oplichting.
Bij benzinestations betaalde hij met
ongedekte cheques. Na verhoor wordt
H. aan de Valkenburgse politie overge
leverd. In Valkenburg voldeed hij met
ongedekte cheques zijn hotelrekening.
Ook de postale recherche wil de Am
sterdammer nog aan de tand voelen.
T^ocn de heer-jager op de drijf-
jacht een post kreeg toege
wezen bij een eikebosje, stond hij
wel wat vreemd te kijken van on
bekende, bruingrijze dikkoppen, die
uit het hout kwamen gefladderd.
Hij telde er enige dozijnen en zag
onmiddellijk, dat het geen hout
snippen waren deze mogen de
hele maand januari nog bejaagd
worden doch die hij verder niet
kon thuisbrengen. In vele gevallen
wordt er dan op zulke bijzonder
heden geschoten, doch gelukkig
gebeurde dit hier niet; de jagers
man kon naderhand worden ver
teld, dat hij een wintertroep van
Roensuilen had gezien. De vogels
moeten daar als muizenverdelgers
een gunstig verblijf hebben gehad,
want de bossen van het voormalige
Sanatorium Oranje Nassau's
Oord" strekken zich uit langs de
uiterwaarden van de Rijn en liggen
voorts zeer nabij het landschap
pelijk prachtige stroomgebied van
de beken, die via Quadenvord en
Keijenberg hun kronkelend zilve
ren lint leggen. Hier broedde aan
een idyllisch zij-armpje in ,,onze"
tijd de ijsvogel en werd de merk
waardige diatom ee-aar de gevon
den. In het bos van Oranje Nas-
saus Oord, waar wij vaak omzwier
ven, vonden wij ook van alles en
zagen er zowel snip als uil, doch
van een reisgezelschap je kan ik
mij niets herinneren. Wél heb ik
in onze notities een soortgelijke
waarneming van tien jaar geleden
staan, stammende van het Deeler-
woud. Daar hadden de veld-, bos-
en woelmuizen op de wijde akkers
der grote ontginning een heren
leven. Het water trekt er snel door
de poreuze bodem naar beneden,
de tunneltjes der langstaarten
blijven redelijk droog, tussen de
stoppel liggen overal uitgevallen
korrels en aan velerlei onkruid
rijpte het zaad in ris en aar. Spoe
dig hadden de uilen het muizen
volk in de gaten.
7-1 '71 A. B. Wigman
Laird zei voorts dat ook de Ameri
kaanse artillerie in Zuid-Vietnam nog
actief zal blijven, voor zover het „vei
ligheidstaken en geen gevechtstaken"
betreft.
De Amerikaanse troepensterkte in
Vietnam zal 1 mei zijn geslonken van
549.500 man (grond-, lucht- en zee-
strijdkrachten), toen Nixon in januari
1969 aan de macht kwam, tot 284.000
man. Verdere troepenverminderingen
zijn door de Amerikaanse president in
het vooruitzicht gesteld voorzover dit
niet de veiligheid van de dan nog ach
ter te blijven militairen in gevaar
brengt.
De overname van de logistieke,
luchtmacht- en artillerietafcen door de
Zuidvietnamezen zullen wegens lange
opleidingen nog geruime tijd in beslag
nemen, maar, aldus Laird, de voorbe
reidingen voor deze fase liggen op het
tijdschema voor.
Intussen blijft een vrede door onder
handelingen in Parijs het doel.
In 1955 verschenen de eerste Ameri
kaanse adviseurs op verzoek van de
toenmalige president Diem in Zuid-
Vietnam om het hiaat te vullen dat
door het vertrek van de Fransen was
ontstaan. Na de eerste grote gevechten
met de Viet-Cong in 1961, werd hun
aantal van 300 tot 3000 uitgebreid. In
maart 1962 maakte de toenmalige Ame
rikaanse minister van Defensie McNa-
mara (nadat zulks in kranteberichten
was gemeld) bekend dat de adviseurs
actief aan de strijd waren gaan deelne
men. Met de escalatie van de strijd,
breidde ook de Amerikaanse troepen
sterkte zich uit, tot de Amerikanen in
maart 1965 hun elitetroepen, de mari
niers, inzetten waarmee een definitief
einde aan de adviserende taak was ge
komen.
In januari 1968, toen het zogenoemde
„TET-offensief" losbarstte, was de tota
le Amerikaanse troepensterkte in Viet
nam tot boven de 500.000 man gestegen,
waarmee de top was bereikt.
Enkele maanden nadat hij in 1969
aan de macht kwam, besloot president
ixon een begin te maken met de te
rugtrekking van de eerste eenheden.
De eerste Amerikaanse actie tegen
Noord-Vietnam had op 5 augustus 1964
plaats, nadat de Verenigde Staten had
den bekendgemaakt dat twee Ameri
kaanse torpedoboot jagers in de golf van
Tonkin door Noordvietnamese motor
torpedobootjagers volgens naar achter
af bleek foute mededeling waren aan
gevallen.
Op 8 augustus aanvaardde het Ame
rikaanse Congres de zogenaamde „Ton
kinresolutie", die president Johnson
machtigde alle maatregelen te nemen
om aan de ontwikkelingen in Zui
doost-Azië het hoofd te bieden.
Na Viet-Cong-aanvallen op de vlieg
basis Bien Hoa en op Pleikoe waar
bij de Amerikanen ernstige verliezen
aan mensen en materiaal leden had
den op 7 februari 1965 een vergeldings-
DEN HAAG Vandaag beraden de
Nederlandse bisschoppen zich over de
resultaten van het overleg dat gisteren
plaatsvond tussen het diocesaan be
stuurscollege van het bisdom Rotter
dam en de nieuwbenoemde bisschop dr.
Simonis. Het bestuurscollege heeft met
bezorgdheid kennisgenomen van de
ernstige onrust die is ontstaan rond de
benoeming, zo heeft kardinaal Alfrink
meegedeeld.
Het bestuurscollege, dat bestaat uit
de twee vicarissen-generaal dr. C. G. F.
Brauw en drs. W. M. I van den Ende
en de algemeen econoom drs. H. van de
Ven en handelend in overeenstemming
met mgr. M. A. Jansen, apostolisch ad
ministrator van het bisdom, heeft de
resultaten van het overleg met dr. Si
monis besproken met kardinaal Al
frink.
In dit stadium konden over de inhoud
van het overleg geen nadere medede
lingen worden verstrekt.
ADELAIDE Twee krachtige aard
schokken hebben vanmorgen delen van
de Australische staat Zuid-Australië
getroffen. Er is melding gemaakt van
schade aan huizen en gebouwen in ver
schillende plaatsen in het noorden van
de staat. Maar in het plaatsje Spalding
schijnt de schade het grootst te zijn.
Elk huis in dit dorp van 250 inwoners
heeft schade opgelopen. Het hotel van
de plaats vertoont meterslange gapende
scheuren.
MELV1N LAIRD
definitief
actie tegen de Noordvietnamese plaats
Dong Hoi tot gevolg. De luchtoorlog te
gen Noord-Vietnam was daarmee be
gonnen.
Ook te land breidde de oorlog zich
snel uit. In maart 1965 zetten de Ver
enigde Staten hun elite-troepen, de ma
riniers, in waarmee de beperkte advise
rende taak van de Amerikanen defini
tief voorbij was.
UTRECHT In een in scherpe be
woordingen gestelde brief heeft de
rayon-personeelschef van Werk
spoor-Utrecht, de heer J. H. van
Montfoort, aan staatssecretaris M. J.
Keyzer (verkeer en waterstaat) te
kennen gegeven dat indertijd een
verkeerde beslissing genomen is toen
besloten werd de wagonfabriek van
Werkspoor (Rolma) te sluiten.
„Door uw ondeskundig optreden en de
meer dan lauwe houding van de Ne
derlands Spoorwegen ziet de Neder
landse gemeenschap zich een indu
strie ontvallen die voor ons openbaar
vervoer gedurende de eerste tien tot
vijftien jaar onmisbaar is. Wij zullen
met ons allen in Nederland miljoenen
guldens per jaar méér moeten op
brengen omdat u vond dat Nederland
geen wagonfabriek nodig had", aldus
de heer Van Montfoort in zijn brief
aan de onderminister.
Hij vindt de beslissing om Rolma te
gaan sluiten volstrekt onjuist en
haalt daarvoor ook de ontwikkelin
gen rond de recente NS-order bij
Talbot in Aken aan. „Talbot kan zelf
geen draaistellen vervaardigen voor
de dertig twee-wagentreinstellen van
deze order. Het bedrijf heeft zich
daarom via de Maastrichtse Kamer
van Koophandel gewend tot.... Werk
spoor, de enige fabriek die uitkomst
kon bieden. Daar moest de order ech
ter worden afgewezen omdat inmid
dels het afvloeien van personeel be
gonnen is." Talbot benaderde ook het
Utrechtse bedrijf Pannevis en vroeg
het de produktie van onderstellen
van goederenmateriaal ten behoeve
van Talbot ter hand te willen nemen.
Een garantie voor vijf jaar regelma
tige produktie zou geen grote moei
lijkheden met zich meebrengen. De
curieuze situatie gaat nu wellicht on-
staan dat Pannevis, dat geen ervaring
heeft met de produktie van onder
stellen voor goederenwagons en daar
voor belangrijke investeringen moet
gaan doen, zich zal gaan bezighouden
met de produktie ervan. Talbot pro
duceert dan zelf de rijtuigen waarin
het gespecialiseerd is. „En het bedrijf
dat in beide sectoren een onschatbare
ervaring heeft (Rolma, Utrecht) moet
verdwijnen.
De heer Van Montfoort is van mening
dat de sluiting van Rolma inhoudt,
dat Nederland voor een belangrijke
tak van het openbaar vervoer met
handen en voeten gebonden is aan
het buitenland, vooral aan West-
Duitsland. Hij wijst er op dat België
vier wagenfabrieken heeft die alle
goed van opdrachten zijn voorzien.
De heer Van Montfoort heeft de hoop
dat alsnog op de sluitingsbeslissing
teruggekomen kan worden nog niet
helemaal opgegeven.
ARNHEM De Arnhemse winkeliers
vinden hun stad een van de onveiligste
van Nederland. Ze willen die situatie
onder de aandacht van de burgemeester
van Arnhem, drs. J. Roeien, brengen
door een eigen meldingspost voor inbra
ken en andere overlast in te stellen.
De politie blijkt weinig enthousiast te
zijn voor dat idee, dat door de winke
liersvereniging van de Arnhemse bin
nenstad is gelanceerd. „Het zou wel eens
kunnen zijn dat op die manier de po
litie niet of te laat wordt gewaar
schuwd". Ook de burgemeester heeft
aan het winkeliersalarm geen bood
schap. Hij krijgt van de politie toch al
le rapporten dagelijks ter inzage.
VALPARAISO (ChUi) President
Salvador Allende heeft buitenlandse
zakenlieden gewaarschuwd, zich in
Chili behoorlijk te gedragen, of anders
het land te verlaten.
De moderne mens, opgesloten in zijn flats en eenvormige huizen haakt
naar romantiek. Volgens het Amerikaanse tijdschrift Time is zelfs in
het amusementsleven de terugkeer tot de romantiek met als exponent de
filmactrice Ali MacGraw, onweerstaanbaar. Dat modem ook romantisch
kan zijn bewijst deze opname van de auto-snelweg Bazel-Bern bij avond.
Arrestant bekent moord
Delftse
vrouw
DELFT Meneer X is ontmas
kerd. Gistermiddag bekende de 25-ja-
rige verkoper in huishoudelijke artike
len J. C. K„ die eergisteren voor de
aanslag op de 21-jarige mevr. Van
Staageren werd gearresteerd, de moord
op de 21-jarige Ada Lansbergen-Höl-
scher.
De politie gaat nog na of K. ook de
dader kan zijn geweest van de moord
op de Rotterdamse taxi-chauffeur
Kappie Dijksman. De Rotterdamse re
cherche is daarover enkele malen op
gebeld door iemand die zich meneer
X noemde. De toen opgenomen stem
vertoont grote overeenkomst met die
van K.
De vrouw van K., die in verwachting
is van haar tweede kind, is naar familie
vertrokken.
De mislukte aanslag op de 21-jarige
mevrouw Van Staaijeren, afgelopen
maandag in de Debussystraat, is me
neer X tenslotte noodlottig geworden.
Nadat hij gisteren aan het begin van de
middag die wurgpoging had toegege
ven, bekende hij enkele uren later de
moord op Ada Lansbergen.
Het was uitgerekend rechercheur H.
B. van Strien, die pal onder de flat van
mevrouw Lansbergen woont en wiens
vrouw verscheidene keren werd be
dreigd, die de moordenaar heeft gevon
den.
Als motief voor zijn misdrijven heeft
K. opgegeven: wraak voor een in zijn
woning gepleegde inbraak, waarbij een
bedrag van 330 gulden werd ontvreemd.
Daardoor waren hij en zijn gezin
(vrouw en een kind) gedupeerd. Hij zei
t'wee inbraken te hebben gepleegd.
Om nog andere huizen binnen te
kunnen komen, had hij zich uitgegeven
voor monteur, die de t.v.-aansluitingen
kwam controleren.
K. stond in de buurt gunstig bekend.
Men zag in hem een behulpzame, be
schaafde en intelligente man. Vijf jaar
geleden echter kwam hij in contact met
de politie toen hij een vrijend paartje
had afgeloerd.
DELFT Het is mevrouw Van
Staaijeren, bijna het tweede slachtoffer
van „mijnheer X", geweest die de poli
tie de definitieve weg naar de Delftse
wurger heeft gewezen. Zij kon een
bruikbaar signalement geven van haar
aanvaller. Bovendien had ze hem op
een blauwe bromfiets zien wegrijden.
In een van de kelders onder $en flat
gebouw in de buurt, vond rechercheur
Van Strien dinsdagmorgen die blauwe
bromfiets. Hij zocht naar de eigenaar
en vond de 25-jarige K.
Hij werd gearresteerd en op het
Delftse politiebureau urenlang aan
scherpe verhoren onderworpen. Hij
werd geconfronteerd met mevrouw Van
Staaijeren. Ze herkende hem positief
als haar aanvaller. Pas gistermiddag
bekende K. mevrouw te hebben aange
vallen. Met de moord op Ada Lansber
gen had hij niet te maken, zo vertelde
hij.
Bij zijn arrestatie waren de vingeraf
drukken van K. genomen. Die werden
vergeleken met afdrukken die in de
loop van het onderzoek waren gevon
den.
Op donderdag 3 december was op het
politiebureau van Schiedam een Kerst
kaart gearriveerd, die afkomstig bleek
te zijn van de geheimzinnige „Meneer
X": „Prettige Kerstdagen en Gelukkig
Nieuwjaar". Op die kaart hadden de
deskundigen een gave duimafdruk ge
vonden.
In Delft werd die gistermorgen uit
het kaartsysteem gelicht en vergeleken.
De duimafdruk kwam nauwkeurig
overeen met die van de arrestant.
J. C. K. gaf de strijd op en vertelde
de politie dat hij op 24 november, 's
morgens tussen acht en tien uur, Ada
Lansbergen-Hölscher had gewurgd. K.
heeft zijn ondervragers in grote lijnen
verteld wat zich in de flat aan de Pap-
souwselaan had voorgedaan. Rond acht
uur, drie kwartier nadat haar man naar
zijn werk was gegaan, had K. bij Ada
Lansbergen aangebeld.
Hij zei dat hij televisiemonteur was
en dat hij de aansluiting van de televi
sie kwam controleren. De man toonde
Ada een lijst met handtekeningen, die
van medeflatbewoners geweest zouden
zijn en waar hij zijn werk al gedaan
had.
Op deze manier wilde hij zijn komst
aannemelijk maken. Ada Lansbergen
moet hem daarop hebben binnengela
ten.
Nadat hij wat in de kamer had rond
gescharreld vroeg hij om geld. Ada
Lansbergen moet hem toen 25 gulden
hebben gegeven, het geld dat later uit
haar handtasje verdwenen was. Maar
de man wilde meer geld. Ada Lansber
gen verzette zich.
Op dat moment haalde K. een mes
voor de dag. Hij bracht daarmee de
V.l.n.r. officier van justitie mr.
Wessel, commissaris Bakker
en hoofdinspecteur v. d. Ven tij
dens hun persconferentie gister
avond. Op de achtergrond het vig
net, dat de verdachte mede fataal
is geworden.
vrouw het wondje tussen haar wijs- en
middelvinger toe.
Uit angst dat zij hem later zou her
kennen besloot K. om Ada Lansbergen
zoveel sterke drank te laten drinken
dat zij beneveld zou zijn en zij hem
niet achterna zou kunnen gaan of hem
zich later zou kunnen herinneren. Hij
dwong haar daartoe enkele glazen je
never te drinken. Ada raakte inderdaad
beneveld en ging op bed liggen.
Op het laatste moment moet hij ech
ter nog in paniek zijn geraakt. Hij is
teruggegaan naar de slaapkamer en
heeft Ada Lansbergen op haar bed ge
wurgd.
Op de brief aan de Delftse courant
van dinsdag 1 december maakte hij
voor de eerste keer gebruik van het
vignet, het waarmerk van de werkelij
ke moordenaar, dat later op alle brie
ven zou voorkomen. De vorm van het
vignet, waarin de letter V verwerkt
was had de man gekozen omdat die op
de wond tussen de vingers van Ada
Lansbergen leek. Bij het onderzoek in
de woning van de man is later een por
table schrijfmachine gevonden. Het let
tertype werd vergeleken met dat van
een getypte brief die mijnheer X op 22
december uit Leiden naar de Delftse
Courant had gestuurd. De brief bleek
op die schrijfmachine te zijn getikt.
De man is geestelijk vermoedelijk
zwaar gestoord. Hij is al eens eerder
door een psychiater behandeld.
ADVERTENTIE
69
WASHINGTON Het h oofd yan de
Amerikaanse federale recherche, FBI,
J. Edgar Hoover, heeft in een verslag
over de activiteit van het FBI in 1970
verklaard, dat een tegen de oorlog
gerichte groepering in de VS van
plan is, Washington van de buitenwe
reld af te sluiten als de Amerikaanse
regering het ultimatum niet inwilligt
om haar strijdkrachten vóór mei 1971
volledig,uit Vietnam terug te trek
ken.
Deze groepering het „Nationale Ver
bond tegen Oorlog, Racisme en On
derdrukking" heeft een delegatie be
noemd die een vredesverdrag met
Noord-Vietnam moet sluiten. Men is
voornemens, aldus Hoover, de tekst
van dit verdrag in de VS te laten
circuleren en door het volk te laten
ratificeren. Daarna zal het ultimatum
worden gericht tot de Amerikaanse
regering. Willigt de regering de eis
niet in, dan zal het Verbond tegen
Oorlog, Racisme en Onderdrukking
het plan tot isolatie van Washington
ten uitvoer leggen.
Dit planzou onder meer het afsluiten
inhouden van bruggen op de ver
keerswegen van Virginia naar Wa
shington. Een woordvoerder van het
FBI wilde niet verder op het plan
ingaan.
(Van onze weerkundige
medewerker)
Toch nog sneller dan gisteravond
verwacht werd is in de afgelopen
nacht zachtere lucht uit zuid tot
zuidwest over Nederland doorge
drongen. Om half negen vanmor
gen verliep de nul graden C.-lijn
van zuidoost tot noordwest over
Arnhem, via Harderwijk naar het
noordwesten. Maastricht meldde op
dat moment al vier graden dooi.
Het ziet er naar uit, dat de dooi
in het komende etmaal verder
doorzet en dat morgen in Gelder
land uitersten van 2 tot +5 gra
den C. bereikt zullen worden.
De stijging van temperatuur kan
in het oosten overigens nog wel
worden geremd door de smeltende
sneeuw.
In de afgelopen nacht kwam het
nog één maal tot strenge vorst van
—9 tot 15 graden C.
Op de weerkaart zien wij een
sterk hogedrukgebied boven Span
je 1030 millibar) en een diepe de
pressie bij Ierland (970 millibar),
die samen de zachtere Atlantische
luchtstroming uit het zuidwesten
hebben ontwikkeld.
Weersverwachting tot vrijdagavond,
opgemaakt te 11.15 uur:
Veel bewolking met plaatselijk regen.
Matige tot krachtige wind uit zuid tot
zuidwest. Minimum temperatuur om
streeks plus 1 graad, maximum tempe
ratuur morgen ongeveer plus 5 graden.
Morgen:
Zon op: 08.46 uur; onder: 16.47 uur.
Maan op: 13.27 uur; onder: 06.32 uur.