Hugo en Hendrik
Gebroeders Ohrtman
markante tweelingen
in Oud-Veenendaal
Somber perspectief bedrijfsleven
door aanzienlijke kostenstijging
Blauwbekkend op Blauwe Kamer
Felle sprints bij gewestelijke
schaatskampioenschappen
Edes meisje
kampioen
Ruim 400 protest
handtekeningen
tegen Burgos
en Leningrad
Oud-papier-actie
„Ons Genoegen"
KAMERS VAN KOOPHANDEL IN JAAROVERZICHT
BURGERLIJKE STAND
Instuif a vond
in „de Uithof"
Uit de oude
doos door
Rik Valkenburg
IB
ïUxMMMzi
DONDERDAG 7 JANUARI 1971
O
OORVIJG
POMP
IJVERIG
SIGAAR
HAREN
UITSLAGEN
UIT DE MODE
SNELSTE RIT
RHENEN De drie dagen durende
bliksemactie „Protest tegen Burgos
en/of Leningrad", is zeer succesvol ge
weest volgens de initiatiefnemers.
Mede door de medewerking van de
Rooms Katholieke en Ned. Hervormde
Kerk in Rhenen zijn op vrijwillige ba
sis in totaal ruim 400 handtekeningen
geplaatst.
De lijsten met handtekeningen wor
den door het actiecomité met een bege
leidend schrijven aangetekend verzon
den aan de regeringen van de betrok
ken landen (Spanje en Rusland), door
middel van hun ambassadeur in Neder
land.
AMERONGEN De leden van de
muziekvereniging Ons Genoegen"
gaan zaterdag 9 januari weer oud pa
pier komen ophalen. Men wordt ver
zocht om kranten e.d. vanaf negen uur
weer gebundeld aan de weg gereed te
zetten.
AMERONGEN Op woensdagavond
13 januari zal in het NPB-gebouw aan
de Imminkstraat een discussieavond
worden georganiseerd voor de leden
van de huisvrouwenvereniging.
Van de bekende Brabantse schrijver Toon Kortooms verscheen indertijd
een boek „Beekman en Beekman"Het handelt over het leven en de lot
gevallen van twee broers. Ook Veenendaal had vroeger wel z'n broers
die in één adem genoemd werden. Hiervoor zouden de namen van ver-,
schillende tweelingen genoemd kunnen worden, maar dat is niet eens
altijd noodzakelijk. Het leven van sommigen was zo aan en in elkaar
verweven, en zeker in de volksmond, dat het bijna legendarisch was.
Desgevraagd zou Jan Verhoef er wel wat over weten te vertellen.
Jan Verhoef: „Toen ik zo in mijn
gedachten eens terug dacht aan de
verschillende markante figuren die
in mijn jeugd als 't ware op Vee-
nenidaal hun stempel drukten, kwa
men mij ook twee mannen voor de
geest, die in ons dorp bekendheid
genoten en waarover, als hij vol
doende van die mensen wist, een
verteller als Kortooms zeker ook
wel een boek had kunnen schrijven.
Dat boek zou dan de titel kunnen
dragen „Ohrtman en Ohrtman". Het
waren twee broers die horloge- en
klokkenmakers waren. Men spelde
hun naam eigenlijk als volgt: H. H.
Ohrtman. Ja, beiden hadden als
voorletters H. H. De ene heette Hu-
go Hendrik en de ander Hendrik
Hugo.
Of het tweelingbroers waren weet
ik niet, het wil mij echter voorko
men van niet. Als ik hen in mijn
gedachten nog zo voor mij zie, ge
loof ik haast wel dat Huo Hugo
Hendrik ouder was dan Hendrik
Hugo. De laatste had een horloge-
en juwelierswinkel in de Hoofd
straat, ongeveer waar nu de boek
handel van Jac. van Hardeveld is
gevestigd.
De man had een vrouw en twee
kinderen (een zoon en een dochter).
Met die zoon heb ik in dezelfde klas
op school gezeten. Dat was Dirk. Ik
herinner me nog hoe hij eens, het
was bij meester Van der Wal, een
vloeiblad uit een schrift vernield
had, misschien per ongeluk, maar
het was waardeloos- geworden. De
meester trakteerde hem deswege op
zo'n klinkende oorvijg, dat zijn ene
wang wel een uur lang bloedrood
zag. Ja, men hield vroeger van orde
en tucht.
Later heeft vader Ohrtman een
tijdlang in de Zandstraat gewoond,
even voorbij de VSW, waar hij een
horlogewinkel en werkplaats had.
Zijn vrouw was toen overleden en
zijn kinderen waren uit Veenendaal
vertrokken. Een huishoudster ver
zorgde toen zijn boeltje.
De andere Ohrtman woonde, en is
tot zijn dood toe blijven wonen, in
de Hoofdstraat ter hoogte van waar
nu de meubelzaak van de firma
Hootsen is. Wel te verstaan die win
kel aan de kant van het vroegere
gemeentehuis, dus links in de
Hoofdstraat als men die vanaf de
„Hoek" betreedt. Daar stonden toen
een paar kleine huisjes van één ver
dieping.
Ohrtman had zijn werkplaats in
een klein voorvertrekje. De muur
hing rondom vol met klokken en
klokjes van verschillend formaat en
voor de twee ramen seond zijn
werkbank. Dagelijks was Hugo daar
te zien, druk aan de arbeid met zo'n
horlogemakersvergrootglas in het
rechteroog geklemd.
Naast hem woonde de weduwe
Heij, die, met een dochter een siga
renwinkel dreef. Voor het huis van
Ohrtman stond een gemeente pomp
bij de jeugd bekend als „Het pompie
van Ohrtman" ter onderscheiding
van een soortgelijke pomp, staande
ter hoogte van de vleeswaren van
comestibleszaak waar vroeger jaren
Molenaar in zat.
Als jongens stonden we wel eens
te kijken naar de arbeid van Hugo,
misschien was het wel eens hinder
lijk voor de man, maar toch joeg hij
ons nooit weg. Zondags echter was
het werkvertrek netjes opgeruimd
en zat Hugo met een lange stenen
pijp aan, een .gouwenaar", voor het
raam zijn krant te lezen en van een
kop koffie te genieten.
Naar de kerk ging de man niet,
zijn broer Hendrik wel, die ging
naar de Gereformeerde kerk. Het
waren keurig nette mensen die nie-
mand kwaad deden en ijverig werk
ten. „Bij wie hè je die klok ge
kocht", zo werd wel eens gevraagd
aan iemand die zich een nieuw uur
werk had aangeschaft. Of ,3ij wie
hè jij je „halozie" laote maoge?" Als
dan het antwoord luidde: „Wel, bij
Ohrtman", dan vroeg men opnieuw:
„jao, mör bij welleke, bij Hugo of
bij Hendrik?"
Het scheen dat in die oude huisjes
de muren op de zolder hier en daar
wel ietwat doorzichtig waren. Dat
bleek uit het volgende. De sigaren
fabriek „De Nijverheid" was voor
het eerst met het nieuwe merk op
de markt gekomen: de Ritmeestersi
gaar, waaraan die, sindsdien zeer
sterk uitgebreide fabriek haar naam
te danken heeft.
Op een keer zei Ohrtman: „Die si
gaar die gaat toch wel geweldig. Als
ik op zolder ben, dan kan ik zo op
de zolder van mijn vuurvrouw, de
weduwe Heij kijken en dan zie ik
niks anders dan de naam „Ritmees
ter" staan..."
Helaas, ook in die dagen was de
jeugd nog wel eens baldadig en
plaagziek. Dan werd wel eens de
deur bij Hugo opengegooid en wat
naar binnen geroepen. Dat werd
Ohrtman toch op een keer zat. Hij
ging zich beklagen bij de burge
meester en vragen of de politie niet
eens een oogje m het zeil wilde hou
den.
„Kijk, meneer burgemeester, dat
ze nou es een keer „Ohrtman-oorte-
poepie" roepen, dat is tot daar aan
toe, maar dat ze zeggen „Ohrtman is
door zijn haren gegroeid", dat vin ik
verschrikkelijk."
Rechts de Ohrtmann-pompin de
Hoofdstraat anno 1915.
fMMMH
Ummm
UTRECHT Bijna vierhonderd
bedrijven van uiteenlopende grootte en
behorend tot diverse bedrijfstakken
hebben het materiaal aangedragen
voor het jaaroverzicht van de Kamers
van Koophandel en fabrieken te
Utrecht en Amersfoort. De steeds
nauwere samenwerking tussen beide
Kamers hebben ertoe geleid, dat de
ontwikkelingen in de bedrijven in de
regio voor het eerst in een overzicht
verwerkt zijn. Vrij algemeen werd door
de bedrijven de aandacht gevestigd op
problemen rond de personeelsvoorzie
ning, de loon- en prijsontwikkeling, de
liquiditeit en het rentepeil.
De situatie op de arbeidsmarkt die
eind 1969 reeds als zeer gespannen
werd gekenschetst is in 1970 geenszins
voor de bedrijven vergemakkelijkt. De
discrepantie tussen arbeidsreserve en
openstaande aanvragen is in de provin
cie Utrecht in 1970 opnieuw groter ge
worden.
Sommige bedrijven moesten als ge
volg van het tekort aan personeel in
vesteringen en uitbreidingen uitstellen
of lijden onderbezettingsverliezen.
Een factor die volgens zeer veel be
drijven een ongunstige invloed heeft op
de mogelijkheden tot het aantrekken
van personeel is het nijpende tekort
aan woningen in een betaalbare huur-
of prijsklasse.
De sterk gestegen kosten in welk
verband herhaaldelijk de loonkosten
worden genoemd die vanwege prijs
maatregelen niet in voldoende mate
mochten worden doorberekend in de
prijzen hebben in 1970 veelal een on
gunstige invloed gehad op het bedrijfs
resultaat.
Door een niet onbelangrijk aantal
bedrijven wordt er voorts op gewe
zen dat de liquiditeitspositie moeilij
ker is geworden en dat de hoge ren
testand uitbreiding van de activitei
ten belemmert.
In het algemeen behalve in de de
tailhandel overheerst de verwachting
dat in 1971 de bedrijfsresultaten als de
kostenontwikkeling kan worden afge
remd niet zullen teruglopen.
Het grootste gedeelte van de geën
quêteerde bedrijven in de detailhandel
ziet 1971 als een jaar waarin omzetstij
gingen zullen achterblijven als gevolg
van de verhoging van de btw-tarieven
op 1 januari 1971 en waarin bovendien
de bedrijfsresultaten als gevolg van de
steeds stijgende kosten zullen verslech
teren.
FAVORIETEN ONTTROOND
AMERONGEN
Geboren: Jannigje d.v. W. M. R.
Dorrestijn en G. Snetselaar; Maria Jo
hanna d.v. G. Golstein en M. J. Slot
boom; Herbertus Hendrik z.v. C. J. M.
van der Werff en A. H. de Haas; Anna
Elizabeth Johanna en Thomas Jacobus
Wilhelmus d. en z.v. R. M. Duijn en J.
E. G. van Bemmel; Petra Patricia d.v.
T. Timmerman en E. M. Rijnberk.
Overleden: Johanna Jacoba Dulfer
echtg. v. H. H. J. Schlechter 74 jaar.
Gehuwd: J. D. van Os en M. J. G.
Meskes.
Ingekomen personen: M. D. J. Wiege-
rink van Rotterdam naar Kon. Juliana-
laan 105; E. de Jong van Voorhout naar
Aspergelaan 8.
Vertrokken: M. Buisman van Koene
straat 50 naar Amsterdam; H. B. Peel
van Koenestraat 45 naar Veenendaal;
W. Dicou van Koenestraat 50 jaar
De kampioenen van de gewestelij
ke korte baan wedstrijden, v.l.n.r.
I. Nijhof uit Swifterband (heren junio
ren), Ina Kuipers uit Ede (dames) en
W. Jaquet uit Amersfoort (heren-se
nioren).
waar langzamer dan zijn beide opvol
gers, maar ook Jaquet had drie ritten
gewonnen en werd dus uitgeroepen tot
kampioen.
In hotel „De Grebbe" vond de prij
suitreiking plaats. Nadat voorzitter D.
W. de Jong een korte toespraak had
gehouden, reikte vice-voorzitter J.
Baars de prijzen uit. Deze bestonden
uit bekers en medailles, beschikbaar
gesteld door de jubilerende vereniging.
De uitslagen waren als volgt
Dames: 1. I. Kuipers - Ede 49.1 sec; 2.
I. Koekoek - Zutphen 49 sec. en 3. B.
Kuiper - Eefde 49,2 sec. Kampioene I.
Kuipers begon twee jaar geleden met
de schaatstraining en een jaar geleden
met wedstrijden. Zij houdt een sehaats-
belofte in voor de toekomst.
Heren junioren: 1. I. Nijhof - Swif
terband 44.6 sec; 2. A. Huibers - Dode-
waard 44.6 sec; 3. J. van Leeningen -
Zutphen 46.95 sec. en 4. J. Cieraad -
Zutphen 47.40 sec.
Heren senioren: 1. W. Jaquet -
Amersfoort 49.6 sec (3 ritten gewon
nen); 2. W. Huibers - Dodewaard 48
sec; 3. A. J. v. Breda - Zetten 48.25 sec.
AMERONGEN Zaterdag 9 januari
zal comité Rhapy" te Amerongen in
het gebouw De Uithof aan de Neder-
straat te Amerongen een instuifavond
organiseren voor jongelui vanaf 14 jaar.
RHENEN „Hij die moppert over
kleine onvolkomenheden die vanmid
dag zijn voorgekomen is een kniesoor".
Dat zei gisteravond voorzitter D. W.
de Jong van de jubilerende ijsclub
„Rhenen", nadat op de ijsbaan „De
Blauwe Kamer" in de Grebbe bijzon
der geslaagde kortebaanwedstrijden
waren gehouden om het kampioen
schap van het Gewest Gelderland van
de Koninklijke Nederlandse Schaat
senrijders Bond. De weersomstandighe
den waren bijzonder goed. De speciaal
voor dit evenement uitgezette baan was
vlekkeloos en de zeven ganzen dié in
V-formatie kwamen overvliegen wilden
daarmee kennelijk bevestigen, dat De
Bitt het met de weersvoorspelling bij
het verkeerde eind had gehad. Er zou
in de loop van de middag een smerige
dooi invallen, maar die bleef weg.
Kersverse kampioenen werden bij de
dames mej. I. Kuipers uit Ede, bij de
heren-junioren I. Nijhof uit Swifter
band en bij de heren-senioren W. Ja
quet uit Amersfoort, die bovendien de
snelste rittijd maakte in 15.2 sec.
De deelname aan deze kortebaan-
kampioenschappen over 140 en 160 me
ter was groot in aanmerking genomen
dat deze afstanden niet zo bijzonder
populair zijn. In totaal hadden zich 27
deelnemers aangemeld, namelijk 6 da
mes, 7 heren-junioren en 14 heren-
senioren. Alle rijders waren in feite
langebaanschaatsen. Dat betekende dat
zij zich helemaal moesten instellen op
deze kortebaan en daarin zijn zij vol
komen geslaagd. Ze waren afkomstig
uit Wageningen, Ede, Zetten, Steende
ren, Bennekom, Swifterband, Zutphen,
Andelst, Dodewaard, IJzendoorn, Lelys
tad, Apeldoorn, Amersfoort, Herveld,
en nog enkele andere plaatsen gelegen
in het district Gelderland, dat over de
provinciale grenzen loopt.
Er werd gereden op natuurijs. Dat
noemde de heer H. Lamberts, wed-
De deelnemers (sters) persten
alles uit de kast op hei fraaie
natuurijs van de Blauwe Kamer" te
Rhenen.
strijdleider en lid van de technische
commissie van het gewest, een voor
deel. „Overwegende dat de kortebaan
bijna uit de mode is", aldus de heer
Lamberts, „mogen we blij zijn dat hier
in Rhenen nog zoveel belangstelling be
staat voor die kortebaan, hoewel de
deelnemers in feite allemaal langebaan-
rijders zijn". De heer Lamberts dankte
het bestuur van de ijsclub „Rhenen" uit
naam van de deelnemers voor de ge
slaagde organisatie.
De ijsclubbestuurders hadden een
prachtige baan uitgezet voor deze ge
westelijke kampioenschappen. Als star
ter fungeerde deze middag de voorzitter
van de ijsclub, de heer D. W. de Jong.
Het gewest Gelderland had onder ande
re in de jury afgevaardigd de heren
Lamberts, lid van de technische com
missie en Klok, de voorzitter van de
technische commissie. Daaromheen fun
geerden verschillende bestuursleden
van de ijsclub Rhenen als tijdwaame-
mers en baancommissaris.
De snelste rittijd werd gemaakt door
de heer W. Jaquet uit Amersfoort die
15.2 sec. voor zich liet afdrukken. In
alle categorieën werden drie ritten ver
reden.
Bij de dames kon Berta Kuiper uit
Eefde haar titel van vorig jaar niet
prolongeren. De jeugdige Ina Kuipers
uit Ede (17) al eerder kampioene van
het gewest op de langebaan snoepte
haar de prijs af. Zij maakte een tijd
van 49.1 sec. Die tijd was weliswaar
langzamer dan die van nummer twee,
maar zij had drie ritten gewonnen en
dat betekent reglementair een overwin
ning.
Bij de heren kon W. Huibers uit Do
dewaard al evenmin zijn titel van vorig
jaar prolongeren. Hij werd verslagen
door de heer W. Jaquet uit Amersfoort,
die een tijd maakte van 49.6 sec., welis-
