Veenendaals
dagblad
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
HERVATTING DREIGT
VAN BURGEROORLOG
BOLS VERRASSEND KAMPIOEN
Kanaal
Botsing in mist m
EXPLOSIE
TANKER
AANVARING
OP
NA
Kasteel Nederhorst
prooi der vlammen
Bisschoppen
leggen paus
compromis
voor
Buiten
Vale gier
in Brabant
I
Onrust over loon-
overleg Daalderop
Jarring met Israëlisch
plan terug in New York
Oud echtpaar
bij brand
omgekomen
Phnom Penh
geblokkeerd
Jackson zou 't
„goed maken"
Coco Chanel
overleden
Stien Kaiser viert haar come back
- vleugelwijdte
ruim 2 meter -
i
Zonnig en droog
Broertjes door
ijs gezakt en
verdronken
ARNHEMSE
BENDE ROOFT
VOOR TACHTIG
MILLE BIJEEN
V)
A
Winterdistel
President-directeur doorkruist
afspraak principe overeenkomst
1*)
ITALIAANS BLAD
OVER SIMONIS:
AMMAN - In de Jordaanse hoofdstad Amman heerst na
de hevige gevechten die in de gebieden van Roefeisah en
Oen Erroemann (enkele tientallen kilometers ten noor
den van de hoofdstad) waren uitgebroken, een zeer ge
spannen situatie.
WAARSCHUWING
êen*
IN EDE BETRAPT
Bur. voor redactie en administratie:
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600.
Losse nummers 0,30; Abonnement
1,30 p.w., 5,50 p.m., 16,25 p.kw.
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei",
opgericht In 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
MaaNinAli lANlIARI I97I - 45e JAARGANG no. 8
anning
Amman
gevechten toegenomen
AMSTERDAM De tijd van „Ard en
Keessie", die het Nederlandse schaats
kampioenschap beheersten is doorbro
ken. De Hoogevener Jan Bols, die reeds
bij de wedstrijden in het buitenland een
grote vorm had getoond, veroverde gis
teren de titel. In een dramatische strijd
op de 10.000 meter kon Ard Schenk
door bramen aan de ijzers van zijn
schaatsen geen partij meer geven aan
Bols. In de grandioze tijd van 15.29.4
won de Drent de 10.000 meter en de
Nederlandse titel.
Tweede in het algemeen klassement
werd Schenk, derde verrassend de De
venter onderwijzer Eddy Verheyen en
pas op de vierde plaats kwam Kees
Verkerk.
Ook bij de dames waren er verras
singen. Stien Kaiser, door velen afge
schreven won de titel vóór wereldkam
pioene Atje Keulen-Deelstra. De Oost-
zaanse Trijnie Rep werkte zich op de
derde plaats vóór de Apeidoornse Ans
Schut.
FOLKESTONE In het Kanaal zijn
vanmorgen vroeg in de mist een Pana
mese tanker en een vrachtschip uit Pe
ru op elkaar gelopen.
Hierbij ontstond een hevige ontplof
fing op de tanker. Volgens een bericht
van de Britse kustwacht zijn 20 beman
ningsleden gered, 19 door een Noors
vrachtschip en één door een Brits vis
sersvaartuig.
Nederlandse, Britse en Noorse sche
pen zijn op zoek naar nog tien andere
zeelieden.
MILAAN De juistheid van een be
richt over de „kwestie Simonis", dat
het Milanese blad „II coriere della se
ra" zondag plaatste, namelijk dat het
Nederlandse episcopaat de paus een
compromis-voorstel zou hebben voorge
legd wordt in Nederlandse katholieke
kring sterk betwijfeld.
Yolgens het blad zouden de bisschop
pen de benoeming aanvaarden op voor
waarde dat de nieuwe bisschop erin toe
zou toestemmen de directieven van het
Nederlandse episcopaat te volgen, zelfs
op punten waar deze zouden afwijken
van die van het Vaticaan.
Bovendien zou kardinaal Alfrink,
voorzitter van het Nederlandse episco
paat, in Rome hebben bekendgemaakt
kapelaan Simonis niet tot bisschop te
wijden.
De Nederlandse bisschoppen zouden
vorige week onder leiding van kardi
naal Alfrink tot deze besluiten zijn ge
komen, aldus de correspondent van „II
corriere della sera". Zij zouden ze eerst
aan de paus hebben willen voorleggen
alvorens ze openbaar te maken. Kardi
naal Alfrink weigerde zondagavond elk
commentaar.
Het secretariaat van de bisschoppen
conferentie in Utrecht heeft laten we
ten, dat als er al een communiqué zal
verschijnen, dat zeker niet voor dins
dag zal gebeuren.
rjeze zelf-bedachte naam geef ik
aan de Gaspeldoorn, want
hij is van net zo'n prikkerig en
doornachtig voorkomen als de
stekelige speerdistel of kale jonker;
het zijn echter planten van geheel
verschillende families. Ik verzon de
naam winterdistel"omdat onze
Ulex een vrij grote vorstvastheid
laat zien, want als de kou niet al
te hard strengt, bloeit hij met de
gouden vlinderbloemen middenin
sneeuw en bevriezing. Niet ver van
ons huis strekt zich het bosrestant
van een oud Gelders landgoed uit
en langs de zuidwal ervan bloei
den mijn doornige struiken om
trent kerst, oud en nieuw met
fleurig chromaat, afstekend tegen
het blanke dek en dit is een on
gewoon gezicht. De kinderen van
de laan plukken ze niet, want dit
gewas wapent zich met priem-
vormig blad en scherpe stekels, die
ook dieren afschrikken. Een mij
bekende boswachter op de Over-
Veluwe had er destijds zijn moes
tuin met succes als door een dichte
heg mee omringd tegen de ko-
tjjnoi. loch gaan er in een wer
kelijk streng seizoen vele verloren
en zie ik de gaspeldoorn of ginst
niet zoveel meer als vroeger. Hij
gedijt het beste in een zeeklimaat
met zeer zachte winters, en werd
in ons land de laatste 25 a 30 jaar
ver teruggedrongen. Wij kennen de
plant niet als voedergewas, doch in
Bretagne en Ierland stond zij hier
voor op de dorre, schrale zand
gronden in enig aanzien ook in
Z.-Europa maar nu spreek ik
van 2 a 2*h eeuw geleden, toen er
ezels en paarden mee gevoerd
werden. De groene massa diende
wegens de stekels eerst te worden
gekneusd en gehakseld. Men heeft
de winterdistel ook in Duitsland op
wïldweiden geprobeerd, maar het
ware succes bleef uit. Nog even
wil ik zeggen, dat hij in de buiten
romans (o.m. van Halliwell
Sutelyffe) furse, gorse of whin
heet, bij Herm. Löns: Steek- of
Stackelgiuster en bij de Fransen
genét épineux.
11/2 A. B. WIGMAN
Het geluid van geweerschoten heeft een zekere paniek onder de bevolking
doen ontstaan. Haast niemand waagt zich nog op straat en de winkeliers heb
ben hun zaken gesloten.
De meeste scholen in de stad hebben in de loop van zaterdagmorgen de leer
lingen weer naar huis gestuurd.
President Anwar Sadat van Egypte heeft de Arabische staatshoofden ver
zocht afgevaardigden naar Amman te zenden ter bespreking van de slechter
wordende toestand in Jordanië. Het zijn dezelfde staatshoofden die in septem
ber vorig jaar de topconferentie in Cairo hebben bijgewoond, welke een eind
maakte aan de toenmalige botsingen tussen Jordaanse strijdkrachten en Pale
stijnse guerrillastrijders.
Het Jordaanse leger heeft zondagmid
dag 384 gewapende mannen van het
Baka'a-vluchtelingenkamp bij de Jor
daanse hoofdstad naar de Syrische grens
begeleid. Geen van hen was Jordaniër.
Dit heeft een woordvoerder van het mi
nisterie van Binnenlandse Zaken in Am
man zondagavond meegedeeld, nadat de
gehele dag tegenstrijdige berichten de
ronde hadden gedaan over gevechten
waarbij de Jordaanse strijdkrachten hard
zouden zijn opgetreden. In Amman wa
ren zondag kleine gewapende groepen
slaags met het leger.
Volgens de woordvoerder hadden de
mannen hun wapens mogen behouden
en waren zij in hun eigen voertuigen
en 14 Jordaanse legerwagens naar de
Syrische grens gebracht.
Eerder op de dag had de regering be
kendgemaakt, dat zij legervoertuigen
naar het kamp zond, om 100 Syrische
en Iraakse commando's het land uit te
zetten op verzoek van de kampleiding
In Beiroet deelde een woordvoerder
van de „El Fatah"-beweging mee, dat
honderden mensen het kamp hadden ver
laten en in de richting van de door Is
raël bezette Jordaan-oever trokken, na
dat het kamp door tanks was omsin
geld. Het leger had het vuur op hen
geopend. De woordvoerder zei zondag
avond dat het hoofdkwartier in Amman
van het centrale comité van de „orga
nisatie voor de bevrijding van Palesti
na" zondagmiddag was aangevallen
Jordaanse artillerie beschoot een aantal
wijken van de hoofdstad. Twee leden
/an de inter-Arabische bemiddelingscom
missie zouden zijn gewond. De commis
sie zou hebben besloten het werk voor.
lopig op te schorten.
Nadat eerder Syrië had laten weten
„niet onverschillig" te kunnen blijven bi
't Jordaanse militaire optreden tegen de
Palesttjnen, sprak het Iraakse Baath
bewind zondagavond van „verraad aan
de bevrijding van Palestina".
TILBURG In het Brabantse t
S Dongen vliegt een vale gier rond, een
roofvogel die thuishoort in de Pyre- j
neeën. Het vrij jonge dier is vermoe- t
delijk gevlucht voor het slechte weer
dat geruime tijd heeft geheerst in j
Zuid-Europa. i
Het is niet de eerste keer dat een j
vale gier een bezoek aan Nederland
brengt; vier keer deze eeuw is de
vogel in ons land gesignaleerd; de
laatste maal in 1944. De vogel in
Dongen heeft een vleugelwijdte van
meer dan twee meter. Hij voedt zich
vooral met kadavers van konijnen.
Overigens kan het beest best weer
terug naar zijn geboortestreek want
gisteren was het mede dankzij de
föhn over de Pyreneeën meer dan
5 plus twintig graden.
Volgens radio-Amman heeft premier
Wasfi Teil de leiders van het Baka'a-
kamp zondag ontvangen en hun verze-
werd dat de Jordaanse regering en 't volk
de georganiseerde Arabische comman.
do-actie steunt. Hy waarschuwde tegen
infiltranten. De premier vroeg om zelf
beheersing. „De soldaten en commando's
zijn onze broeders en zonen, en wat hen
schaadt, schaadt ons allen".
Bahi Ladgham, voorzitter van de Ara
bische commissie die belast is met het
bewaren van de vrede tussen de Jor
daanse strijdkrachten en de Palestijnen,
heeft zondagavond om een onmiddellijk
staakt het vuren gevraagd.
TIEL Nog deze week willen de
vakbonden een gesprek hebben met de
Raad van Beheer van de Holding Amal-
ga (waaronder behalve Daalderop ook
de Etna en Dru resorteren), om uit
de loonimpasse te geraken, die er in
middels toe heeft geleid, dat er grote
onrust in het Tielse bedrijf onstaan is.
Drs. Jongbloed, president-directeur
van de Holding, weigert de tussen de
JERUZALEM Dr. Gunnar Jarring,
de VN-bemiddelaar voor het Mid
den-Oosten, is zondag uit Israël naar
New York teruggekeerd met een reeks
Israëlische suggesties voor vrede welke
zullen worden voorgelegd aan Egypte
en Jordanië.
In politieke kringen in Jeruzalem zei
men, dat Israël het initiatief had geno
men in de hervatte vredesbesprekingen
en dat het nu aan Cairo is zijn ieddën
over een regeling naar voren te bren-
De besprekingen welke Jarring gedu
rende vijf uur met premier Golda Meir
en minister van Buitenlandse Zaken
Abba Eban heeft gehouden, zijn strikt
geheim gehouden, maar volgens ge
noemde kringen hebben de Israëlische
bewindslieden, de VN-bemiddelaar ver
zocht zich op de hoogte te stellen van
de standpunten van Cairo en Amman
over de preciese aard van een toekom
stige regeling.
Mevrouw Meir en Eban hebben er de
nadruk op gelegd, dat Israël over alle
kwesties, de grenzen inbegrepen, wil
praten als Cairo en Amman aantonen
dat zij werkelijk vrede willen. Zij heb
ben Jarring voorts gezegd, dat Israël
met de Arabische landen wil samen
werken aan de oplossing van het Pales
tijnse vluchtelingenprobleem en dat
zelfs voordat de eigenlijke vredeson
derhandelingen beginnen.
Ook zou gesproken zijn over de mo
gelijkheden op verlenging van de wa
penstilstandstermijn die 5 februari af
loopt.
President Sadat van Egypte heeft
zondag in feite verklaard, dat een her
vatting van de diplomatieke betrekkin
gen met de erenigde Staten, voorafge
gaan dient te worden door een openba
re Amerikaanse oproep tot terugtrek
king van de Israëlische strijdkrachten
uit de bezette Arabische landen.
Egypte probeert de „grote vier" over
te halen tot het gebruik van hun eigen
strijdkrachten in het Midden-Oosten
om daar de vrede te handhaven. Dit
heeft vice-premier Mahmoed Riad za
terdag verklaard tijdens een persconfe
rentie.
President Sadat herhaalde zijn aan
vallen op de Verenigde Staten en Is
raël. Hij verweet de VS dat zij Israël
Phantom-oorlogsvliegtuigen hadden ge
leverd om de Egyptenaren een genade
slag toe te brengen.
vakbonden en de directie van de Daal
derop gemaakte principe-overeenkomst
aangaande de vaststelling van de nieu
we loontarieven per 1 januari 1971 te
aanvaarden. De weigering houdt ver
band met de mening van de heer Jong
bloed, dat de produktie van Daalderop
achterblijft bij die van andere Holding
partners.
Over de houding van de president
directeur zijn de bonden ontstemd, om
dat het met de Daalderop-directie ge
voerde moeizame overleg over de lonen
nu achteraf geen zin heeft gehad.. In
een telegram aan de Raad van Beheer
heben de bonden dan ook gevraagd wat
de reële bevoegdheden zijn van de af
zonderlijke werkmaatschappijen van de
Holding.
Drs. Jongbloed voelt blijkens zijn uit
latingen niets voor een geïntegreerde
loonpolitiek. Het beleid bi.i Daalderop
mag volgens hem niet afwijken van dat
bij de andere maatschappijen. De vak
bonden hadden in de overeengekomen
loonvoorstellen bepaald, dat de salaris
sen van de laagst betaalden het meest
zouden worden opgetrokken, die van de
overige werknemers zouden slechts
stijgen met een indexverhoging.
Weersverwachting van het KNMI tot
dinsdagavond:
Zonnig en droog weer met een matige
tot vry krachtige zuidoostelijke wind.
Minimum temperaturen van om het
vriespunt aan de kust tot min 5 graden
plaatselijk in het binnenland. Maxi
mumtemperaturen omstreeks 3 graden
Morgen: zon op 08..44, onder 16.53
maan op 17.50, onder 09.33 uur.
NEDERHORST DEN BERG Een fel
le brand heeft zondagmiddag een
groot deel van het vijftiende eeuwse
kasteel Nederhorst in Nederhorst den
Berg in de as gelegd. Het kasteel valt
onder Monumentenzorg en is de afge
lopen tien jaar gerestaureerd. Vol
gens de aannemer bedraagt de schade
zeker acht miljoen gulden. De oor
zaak van de brand is nog onbekend
Vrijwel de gehele unieke collectie van
het op de bovenverdieping ingerichte
klokkenmuseum en vele andere me
rendeels onvervangbare antiquiteiten
curiosa en meubelen zijn verloren ge
gaan. Alleen al de waarde van de
klokkencollectie wordt geschat op één
miljoen gulden.
De NV Toonder-studio's, die in een deel
van het kasteel haar studio's en wer
kruimten heeft schat de waterschade
in haar ruimten op zeker een half
miljoen gulden. De produktie van de
NV Toonder studio's wordt voorlopig
voortgezet in een schuur op het ter
rein van het kasteel.
Het kasteel is eigendom van de heer J
L. Jonker, die het ondergebracht
heeft in de stichting Harmine Wol-
ters. Kasteelheer Jonker verwacht
dat het kasteel weer in zijn geheel
zal worden opgetrokken. De klokken
collectie was eigendom van de heer
Jonker.
UTRECHT Tydens een korte, felle
uitslaande brand in een woonhuis aan
de Bollenhofsestraat in Utrecht zyn
maandagmorgen de 92-jarige heer G.
de Ruiter en zijn 88-jarige echtgenote
om het leven gekomen.
Het echtpaar, dat bij de zoon van
de heer De Ruiter inwoonde, werd op
zolder in de slaap door de vlammen
verrast.
De brand is waarschijnlijk ontstaan
door oververhitting van een kolenka-
chel op de eerste verdieping van het
huis. Het vuur greep zo snel om zich
heen dat de zoon van de heer De Rui
ter en zijn vrouw, die op de beneden
verdieping woonden in paniek het huis
verlieten. Toen om acht uur de brand
weer ter plaatse was had het vuur zich
zo snel uitgebreid dat de oude mensen
niet meer konden worden gered.
HEENVLIET In Heenvliet zijn za
terdagmiddag de broertjes Leen en Cor
van den Dool, respectievelijk 6 en 4
jaar, door het ijs gezakt en verdronken.
Een derde knaapje, de zesjarige Cor
Visser, die eveneens door het ijs zakte,
werd op het nippertje gered door zijn
elfjarig vriendje Bruno Boekema. Deze
sprong met een touw in zijn hand, dat
door een volwassene werd vastgehou
den, in het water waarna hij zijn
vriendje aan zijn haren uit het water
PHNOM PENH Phnom Penh, de
hoofdstad van Cambodja, heeft door de
communistitsche blokkade gebrek aan
olieprodukten. De generatoren werken
niet meer en men zit in het donker. Het
ergste is, dat er geen brandstof is voor
de vrachtauto's die voedsel moeten
aanvoeren. En er is veel voedsel nodig,
want de bevolking van de stad is ver
dubbeld door de vele vluchtelingen.
Drinkwater wordt ook schaars. Op vele
plaatsen in de stad lopen de kranen
maar enkele uren per dag.
Eind volgende week wordt een kon
vooi schepen uit Zuidvietnam verwacht,
maar een tankboot is daar niet bij.
Kortgeleden is door de tegenstanders
een tankschip in brand geschoten. Het
zelfde lot trof een landingsvaartuig met
benzine.
Verkeersweg nr. 4, die de hoofdstad
verbindt met de enige grote haven,
wordt door de communisten beheerst.
Cambodjaanse troepen hebben onlangs
getracht de weg in handen te krijgen,
maar zij moesten zich terugtrekken na
dat zij zware verliezen hadden geleden.
De nationaliteit van de geredden ls
nog niet bekend.
De aanvaring geschiedde tussen de
13.604 ton metende Panamees Texaco
Carribbean, die in brand staat en zin
kende is, en de Caracas uit Peru, een
schip van 9.481 ton.
De aanvaring en de ontploffing ge
schiedden negen mijl uit de Britse oost
kust en de laatste was te horen over
een afstand van ten minste 30 kilome
ter. Duizenden mensen aan land wer
den er door wakker geschrikt.
De Caracas heeft grote schade aan de
boeg opgelopen. Het schip wordt thans
door een zeesleper naar de kust getrok
ken.
In Dover werd de ontploffing zo dui
delijk gehoord dat iemand zei: „Ik
dacht eerst dat er een groot stuk van
de klippen was afgebroken en in zee
gestort".
Het Noorse schip de Bravagoas heeft
de 19 geredden naderhand overgegeven
aan de reddingsboot van Dover, die er
nu mee op weg naar de haven is.
De Panamese tanker is in tweeën ge
broken. Het is nog niet bekend of er
olie in zee terechtgekomen is, of hoe
veel. Men vreest evenwel het ergste.
De Britse kustwacht deelde later mee
dat de Texaco Caribbean geen olie aan
boord had maar gekoeld gas, zodat de
vrees voor zeevervuiling ongegrond is.
Het schip zinkt steeds verder weg,
alleen een stuk van de voorkant is nog
zichtbaar.
Het speuren door vliegtuigen naar de
negen vermiste bemanningsleden gaat
door.
De Caracas wordt thans door de
Westduitse zeesleper Heros naar Ham
burg gebracht, doch het is mogelijk dat,
gezien de beschadiging van het Peru
viaanse schip, toch nog een dichterbij
liggende haven wordt opgezocht,
ARNHEM De Arnhemse politie
heeft in samenwerking met de Edese
politie een jeugdbende opgerold, die in
't afgelopen halfjaar 42 inbraken heeft
gepleegd. De vyf Arnhemmers, in leef-
tyd variërend van 18 tot 24 jaar, maak
ten by hun tochten door de Veluwe-
zoom voor zo'n f 80,000 buit.
De zaak kwam aan het rollen toen de
twee hoofddaders, de 22-jarige schoor
steenbouwer J. K. en de even oude W.
D. op het industrieterrein in Ede op
heterdaad werden betrapt bij een in
braakpoging.
Bij huiszoeking kwam een groot
aantal tv-toestellen, bandrecorders en
andere buit tevoorschijn. Eén van de
jongens had zijn aandeel onder de vloer
verborgen: onder meer twee tv-toestel
len en drie bandrecorders.
Hun grootste slag sloegen de knapen
bij de Philips Technische Dienst in Arn
hem: f 40.000,—.
Ook hadden ze grote belangstelling
voor nieuwbouwprojecten: in Door-
werth hebben ze een complete model
flat leeggehaald. Voorts stalen ze o.m.
diverse auto's. De politie had het bij het
onderzoek extra moeilijk doordat geen
van de jongens eerder met de politie in
aanraking was geweest.
MONTEVIDEO Het Uruquese blad
„Pais" maakte vanmorgen bekend, een
mededeling te hebben ontvangen van
de Tupamaro-beweging, waarin wordt
gezegd dat de ontvoerde Britse ambas
sadeur Geoffrey Jackson „volmaakt ge
zond" is.
Dit is het eerste bericht over de
55-jarige diplomaat, die jongstleden
vrijdag in de Uruguese hoofdstad werd
ontvoerd.
De regering van Uruguay wil niet
onderhandelen met de Tupamaros.
De Tupamaros hebben, voor zover
bekend, nog geen eisen gesteld. Zij
worden door de overheid niet als poli
tieke tegenstanders, maar als gewone
misdadigers beschouwd.
Twee mannen, die eerder door de
Uruguese politie zijn aangehouden in
verband met een autodiefstal, hebben
bekend, dat zij deel hebben genomen
aan het complot om de Britse ambassa
deur Geoffrey Jackson te ontvoeren.
De arrestanten, de fabrieksarbeider
Nelson Leonard Larraude Sales en de
student Eduardo Augustin Amilivia,
wisten volgens de politie niet waarheen
de ambassadeur was gebracht.
PARIJS Coco Chanel, een van de
bekendste modeontwerpsters op de we
reld, is zondagavond op 87-jarige leef
tijd in Parijs overleden. Coco Chanel
die in werkelijkheid Gabrielle Bonheur
Chanel heette, is nooit getrouwd ge
weest. Zij werd geboren in Saumur en
kwam via Deauville naar Parijs.
In de jaren twintig streed zij voor
meer vrijheid voor de vrouw bij de
keuze van haar kleding. Zij slaagde er
tenslotte in de heersende mode te door
breken
