Veenendaals
dagblad
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Samenwerking SLM-Transavia van de haan
70 Brazilianen
vrij voor Bucher
Buiten
Gelderland kreeg flinke
import-werkloosheid
Philips gaat
„schone"
automotor
maken
Europese Commissie adviseert:
Westduits schip
vaart op wrak
vergane tanker
TWEE ZUID
AFRIKANEN
MOGEN HIER
BLIJVEN
Feller strijd in
Jordanië
.Nederland, zet uw moedige
con junctuur politiek voort
Ministers van
financiën
EEG-landen in
Arnhem bijeen
HILVERSUMSE
OVERVAL
OPGELOST
PARATYFUS IN
ZIEKENHUIS
WEER SCHEEPSRAMP IN HET
KANAAL: 20 VERMISTEN
Nog gunstig
DINSDAG 12 JANUARI I97I - 45e JAARGANG no. 9
In prachtkleed
DEN HAAG Maandag
avond hebben na lang onder
handelen minister Bakker (ver
keer en waterstaat) en de Suri
naamse vice-premier H. Rada-
kishun in Den Haag overeen
stemming bereikt over hulp die
de KLM zal verlenen aan de Su
rinaamse Luchtvaartmaatschap
pij (SLM).
IN 1938
MAN
GERUCHT OVER DOOD
ZUTPHENSE STUDENT
Voorjaar in Zweden
Aanhoudend droog
Bur. voor redactie en administratie:
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600.
Losse nummers 0,30; Abonnement
1,30 p.w., 5,50 p.m., .16,25 p.kw.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei'
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
Luchtvaartakkoord met
Suriname bereikt
SANTIAGO De 70 Braziliaanse politieke gevangenen, die in ruil voor de ont
voerde Zwitserse ambassadeur Bucher worden vrijgelaten, zjjn per vliegtuig ver
trokken naar Chili, zo heeft een woordvoerder van het Chileense ministerie van
Buitenlandse Zaken bekendgemaakt. In Rio de Janeiro is het vertrek niet officieel
meegedeeld.
De Chileense regering had zich maandagavond bereid verklaard de gevangenen in
Chili toe te laten.
De ontvoerders van Bucher hebben laten weten, dat zij de ambassadeur vrij lieten,
nadat de internationale persbureaus de aankomst van de 70 gevangenen in Santia
go de Chili hadden gemeld.
Een van de 70 is de Zwitsers-Braziliaanse studentenleider Jean Marc von der Weid,
met wiens zaak Bucher zich herhaaldelijk bezig heeft gehouden.
De ontvoerders eisten dat de gevan
genen naar Algerije, .Mexico of Chili
gevlogen zouden worden. Waarnemers
menen, dat de Braziliaanse regering
waarschijnlijk de voorkeur gaf aan
Chili, omdat de meeste gevangenen die
het afgelopen anderhalf jaar in Mexico
of Algerije hun vrijheid herkregen, in
tussen illegaal naar Brazilië zijn terug
gekeerd. De Brazilianen in Algiers heb-
HILVERSUM De daders van de
overval op het postagentschap in Hil
versum vorige week woensdag
zijn aangehouden. Bij de overval werd
voor vijftigduizend gulden buit ge-
-aakt.
Het zijn de achttienjarige H. D. uit
Utrecht, de 24-jarige P. van D. uit
Edam, die beiden in Antwerpen werden
aangehouden en de 24-jarige C. H. V.
die in zijn woonplaats Amsterdam werd
aangehouden.
Van de buit is nog maar vier tot vijf
duizend gulden over.
SNEEK In het Sint Antoniuszie-
kenhuis in Sneek zijn twee gevallen
van paratyfus geconstateerd. De beide
patiënten zijn in quarantaine. Waar
schijnlijk zijn vier andere patiënten
ook besmet. Nog onduidelijk is of de
bron binnen of buiten het ziekenhuis
moet worden gezocht.
YfUaag middenin de winter eens
een oogje aan de woerden van
onze wilde eenden; ze zullen bui
ten in de wakken van polder en
waterland moeilijker te benaderen
zijn, maar ook op de vijvers van
park en dierentuin, langs singels
en grachten, waar ge hen van
vlakbij kunt zien, vallen ze door de
mooie -frisse kleuren op. Bij het
draaien, wenden en keren, wisse-
len ze van tonen en tinten; de vo-
gels hebben iets onweerstaanbaar j
kokets, pedants en verwatens, al j
zullen ze m.i. niet bewust behaag- J
ziek of opgeblazen wezen en zeker
evenmin weten, hoe fraai ze con
trasteren met de sneeuwwereld
rondom. Vogelschilders conterfei-
ten waterwild graag tegen een
blanke achtergrond. We zien dan
des te beter, hoe kop en hals don
ker flesgroen met violette weer
schijn zijn, kop en borst een leven
dig kastanjebruin vertonen en dan
is er nog de wit-omzoomde paar
sig blauwe spiegel met een omge
ving in chamois. Toen die woerden
's zomers in de rui (het z.g. eclips
kleed) verkeerden, zag dit alles er
haveloos, slonzig en sjofel uit, zo
dat ze in juli het aankijken nau
welijks waard waren en zelfs de
vliegkunst moesten ontberen. Doch
tegen november legden zij het
prachtkleed (bruiloftstooi) bereids
aan en thans verrukken zij ieder
schoonheidsbegerig oog. Ge moet
echter niet menen, dat het eenden
volk onbekommerd in het open ge
bleven water rondzwemt, duikend
en grondelend of plukkend in de
over naar groene sprieten neen,
ze verkeren in een opgewonden
stemming en zitten in wilde ploete
ring, naijverig achter elkaar aan,
want het is feitelijk een egoïstisch
samenlevingwaarin het recht van
de sterkste en brutaalste zege
viert, nu de paar- of rijtijd is aan
gebroken.
12-1-'71 A. B. WIGMAN
ben bovendien van daaruit een propa
gandacampagne tegen hun regering ge
voerd.
De Chileense regering zou strikter
vasthouden aan het verbod op politieke
activiteit voor politieke vluchtelingen.
De bekendmaking van de Braziliaans
regering kwam toen de voorbereidingen
voor het transport van de gevangenen
naar het buitenland bijna voltooid wa
ren. Tientallen gevangenen waren uit
verschillende Braziliaanse provincies
naar Rio de Janeiro gebracht, waar zij
in afwachting van het vertrek van hun
vliegtuig, werden opgesloten in plaatse
lijke gevangenissen.
Eerder was in diplomatieke kringen
vernomen dat de regering van plan was
om ongeveer 40 gevangenen naar Al
giers en 30 gevangenen naar Mexico te
transporteren.
Dit plan kwam te vervallen, toen
Chili zich bereid verklaarde om alle 70
politieke gevangenen asiel te verlenen.
De inhoud van de overeenkomst is
vanmiddag op Schiphol nader bekend
gemaakt door minister Radakishun, die
vandaag weer naar Suriname is ver
trokken. Met het bereikte akkoord is
de voorgenomen samenwerking tussen
SLM en de Nederlandse chartermaat
schappij Transavia van de baan.
In feite is het bereikte akkoord een
nederlaag voor de plannen van de Suri
naamse minister van Economische Za
ken Rens, die een nieuwe structuur van
de SLM voorstond. Door een participa
tieovereenkomst met Transavia voor
het uitvoeren van vluchten tussen de
drie Rijksdelen zou de SLM veel geld
hebben kunnen verdienen. De Rijks
luchtvaartdienst doorkruiste deze plan
nen van minister Rens door het weige
ren van een landingsvergunning.
De reden tot deze weigering was het
feit dat de KLM hierdoor, zoals vastge
legd tussen de drie Rijksdelen, onve
rantwoorde concurrentie zou krijgen.
In grote lijnen zal het nu op rege
ringsniveau gesloten akkoord de SLM
verzekeren van meer technische en or
ganisatorische bijstand door de KLM.
Tevens zal de KLM materieel beschik
baar stellen voor het onderhouden van
verbindingen door de SLM met de Su
rinaamse nabuurlanden. Er zou ook een
afspraak zijn gemaakt over een aandeel
van de SLM in het vervoer van passa
giers op de lucratieve KLM-verbinding
Amsterdam-Paramaribo-Curagcao.
ARNHEM De Duit
se economie heeft de
provincie Gelderland in
december opgescheept
met een flink aantal
werklozen: een derde
van de bouwvak en me
taalarbeiders die de af
gelopen maand vanwe
ge het seizoen zonder
werk kwamen te zitten
is Duitsland-pendelaar:
500 man. „Een flinke
import van werkloos
heid", zoals het districts
bureau voor de arbeids
voorziening het noemt.
Overigens duurt de
spanning op de arbeids
markt onverminderd
voort, Het aantal werk
lozen nam in december
half zo veel toe als in
het jaar daarvoor: met
770 man tot 4900, 1,5%>
van de beroepsbevolking.
Vorig jaar was dat 1,9%.
De arbeidsreserve ligt
daarmee 1400 man lager
dan in 1969, terwijl de
vraag 1200 ipan hoger is.
Van de 4900 Gelderse
inwoners die zonder
werk zaten werken er
600 op sociale werkvoor-
zieningsopjecten. Onge
veer 1800 van de werk
lozen is korter dan een
maand bij de arbeids
bureaus ingeschreven,
1500 man stonden van 1
tot 3 maanden inge
schreven.
De stijging deed zich
vooral voor in de rayons
Nijmegen, Arnhem, Ze
venaar, Doetinchem,
Harderwijk en Apel
doorn. Boven het provin
ciaal gemiddelde van
1,5% zitten nu Nijmegen
(2,3); Arnhem (2); Zeve
naar (2,1) en Doetinchem
(1,6). Het laagst is Heer-
de met 0,6. Zaltbommel
steeg van 1 naar 1,2%.
Het aantal vrouwelijke
werklozen daalde iets,
met 65 tot 1035. Het
aantal gastarbeiders
blijft toenemen. Ook in
december kwamen er
weer tweehonderd bij.
BRUSSEL Philips gaat een
„schone" automotor maken. De stir
lingmotor, die een tienmaal schoner
uitlaatgas heeft dan een benzinemo
tor, wordt 19 januari op de Brussel
se autosalon geïntroduceerd.
Dit betekent dat Philips de motor
als produktierijp beschouwt.
De motor is in zijn huidige vorm
alleen nog geschikt voor bedrijfswa
gens. In Brussel zal hij te zien zijn
in een autobus, voorzien van een
chassis van DAF met daarop een
koetswerk van de Belgische fabriek
Jonckheere. Het gaat om een motor
van 180 pk.
De stirlingmotor is efficiënt, be
trouwbaar en zuinig. Het momenteel
zwaarst wegende voordeel is echter
dat hij een uitermate „schoon" uit
laatgas afscheidt, waar maximaal
tien procent van de stoffen inzitten
die nu voorkomen in de gassen van
moderne, aan alle strenge Ameri
kaanse eisen beantwoordende moto
ren.
Met het openbaar maken van de
stirlingmotor in Brussel sluit Philips
het eerste hoofdstuk af van een on
derzoek dat al in 1938 begon. Uit
gangspunt van het onderzoek- was
een motorprincipc^dat in 1816 door
de Schotse predir.JSit Robert Stirling
werd gepatenteerd. Ds. Stirling
kreeg zijn motor niet voor elkaar
omdat er toen geen materialen be
stonden die bestand waren tegen de
hitte die de motor ontwikkelde.
Philips ontwikkelde eerst een stir
lingmotor voor bedrijfswagens en
gebruik in de industrie. Nu wordt
begonnen met het ontwerpen van
een motor voor personenauto's.
Behalve door Philips wordt er in
Europa aan de stirlingmotor ge
werkt door twee licentiehouders, de
Duitse vrachtwagenfabriek MAN en
de Zweedse onderneming United
Stirling.
Eerder werd al een licentiecon
tract afgesloten met het Amerikaan
se concern General Motors, dat al
experimentele personenwagens met
stirlingmotoren heeft rijden. General
Motors zegt dat de motoren goed
voldoen, maar dat gewicht en afme
tingen voorlopig nog problemen vor
men voor gebruik in personenauto's.
ROTTERDAM Zeven mijl ten
zuiden van Folkestone is vanmorgen in
het Kanaal het Westduitse vrachtschip
„Brandenburg" vergaan. Volgens eer
ste berichten zouden twintig opvaren
den van de „Brandenburg" worden
vermist. Twee zouden door de in de
buurt varende „Viking Warrier" dat
ook eerder zes lijken uit zee opviste
zijn opgepikt.
Wat er precies met de „Brandenburg"
is gebeurd, is nog niet bekend. Een
woordvoerder van het Rotterdamse
sleepbedrijf L. Smit en Co., achtte het
niet uitgesloten dat de „Brandenburg"
lek gevaren is op het wrak van de dit
weekeinde vergane tanker „Texaco
Carribean". Andere berichten spreken
van een nog onbekend schip, dat met
de „Brandenburg" in botsing is geko
men.
„De Brandenburg" is eigendom van
de rederij Hapag uit Hamburg. Het
schip meet 2695 ton en was van Ham
burg op weg naar een haven in de
Verenigde Staten. De ,-,Viking Worrier",
die een aantal opvarenden van de
„Brandenburg" aan boord heeft, meldde
het ongeluk aan een Brits kuststation.
De „Brandenburg" is ook volgens de
kapitein van de „Viking Worrier" op
het wrak van de „Texaco Carribean"
gestoten. „Alle bemanningsleden van de
„Brandenburg" kwamen plotseling aan
dek en sprongen overboord. Kort daar
na was het schip gezonken", zo meld
de het vissersschip aan de kustwacht.
Volgens een piloot van de Britse
kustwacht, die boven de plaats van de
ramp vliegt, drijven er vele lijken in
zee, die ter plaatse met een dikke olie-
laag bedekt is. De „Brandenburg" had
32 opvarenden aan boord.
ZUTPHEN Er doen geruchten de
ronde, dat de op nieuwjaarsdag overle
den Zutphense student Henk Klouwer
(29) geen natuurlijke dood zou zijn ge
storven. Men spreekt van drugs of ver
keerde medicijnen, voor deze student in
de medicijnen, die vlak voor zijn docto
raal examen in Nijmegen zat.
Direct nadat zij merkte dat met haar
zoon iets niet in orde was, waarschuw
de mevrouw V. een kennis die toen hij
arriveerde hoorde dat de huisarts reeds
de dood had geconstateerd.
De vader en moeder hadden aanvan
kelijk gemeend dat er niets aan de
hand was en hun zoon slechts had
overgegeven. De uitslag van het ge
rechtelijk onderzoek zal nog wel even
op zich laten wachten.
DE BILT „Ik had dit nooit ver
wacht. We zijn er erg blij mee". Met
die woorden reageerde de Zuidafri-
kaanse vluchteling Amis Syiso Som da-
ka (28) in het opvangcentrum Berken-
hove in De Bilt gisteravond, toen hij
vernam dat hij en zijn vriend France
Tito Luthuli (22) in Nederland mogen
blijven.
Minister Polak gaf gisteren hiervoor
toestemming. Nog vorige week had hij
laten weten geen verblijfsvergunning te
kunnen geven omdat er „geen klem
mende redenen van humanitaire aard"
voor aanwezig waren.
Kamerleden en Amnesty Internatio
nal, de organisatie die zich het lot van
politieke vluchtelingen aantrekt, pro
testeerden daarop bij de minister, voor
al omdat dë generale diakonale raad
van de Nederlands Hervormde Kerk
zich garant had gesteld voor de ver-
blijfs- en studiekosten van de twee
vluchtelingen.
Vandaag zouden de Tweede-Kamer
leden Voogd, Wierenga (beiden PvdA)
en Bos (CHU) minister Blok vragen wel
een verblijfsvergunning te geven. De
minister besloot dit gisteren al nadat
hij een gesprek had gehad met de voor
zitter van de diakonale raad. De raad
verwacht binnenkort de twee Zuidafri
kanen aan werk te kunnen helpen,
waarop een opleiding van hen kan
worden gebaseerd.
Somdaka en Luthuli volgen momen
teel een cui^us Nederlands en willen
resp. tropische landbouw studeren in
Deventer en een opleiding volgen in het
drukkersvak.
A Een patrouille van het Israëlische
leger in oorlogsuitrusting aan de
grens met Jordanië. Israël is paraat
in verband met de steeds slechter
wordende toestand in Jordanië.
ARNHEM De „moedige" politiek,
die de Nederlandse regering voor het
jaar 1971 heeft uitgestippeld om het
economisch evenwicht te herstellen
moet beslist worden voortgezet. Zo
luidt het advies dat de Europese Com
missie maandag bij monde van haar vi-
ce-voorzitter. De heer R. Barre, heeft
verstrekt in de bijeenkomst, die de mi
nisters van financiën der zes EEG-lan
den in Arnhem hadden belegd.
De Europese Commissie heeft gecon
stateerd, dat de verflauwing van de in
ternationale conjunctuur, die zij is het
begin van 1970 voor de tweede helft
van dat jaar had voorspeld, is uitgeble
ven. In sommige landen wordt het con
junctuurbeloop nu onzekerder en er
zijn tekenen, die op een kentering wij
zen. Dit betekent naar de mening van
de Europese Commissie echter niet dat
nu ook aanstonds het conjunctuurbeleid
soepeler zou moeten worden. In ieder
geval moet in de eerste maanden van
dit jaar nog het voorzichtige conjunc
tuurbeleid, dat men in alle EEG-landen
n
is gaan volgen krachtig gehandhaafd
worden. Later in het jaar kan dan wor
den bezien of tot verzachting van de
conjunctüurdempende maatregelen kan
worden overgegaan.
De in Arnhem voor informale
besprekingen bijeengekomen mi-
nisters van financiën van de 6
E.E.G.-landen hebben maandagavond
samen met. directieleden van de grote
Nederlandse banken gedineerd. We
zien hier v.l.n.r. prof. K. Schiller,
Giscard d'Estaing, H. G. Emden, O.
Wormser en prof. Zijlstra.
AMMAN De g>evechten in Jordanië
tussen regeringstroepen en Palestijnse
commando-eenheden zijn maandag he
viger geworden. Radio-Cairo meldde
tegen de avond, dat de toestand in Am
man verslechterde, en nog maar moei
lijk in de hand te houden was. De be
richten over de strijd zijn summier en
guerrilla-organisatie De Jordaanse au
toriteiten oefenen censuur uit.
Volgens Palestijnse guerrilla-organisa
tie El Fatah heeft de Israëlische lucht
macht maandag Palestijnse bases in de
Jordaanvallei gebombardeerd op het
moment, dat de Jordaanse artillerie te
gen deze bases in actie kwam. Israël
betitelde dit bericht als „onzin", en ook
Jordanië sprak het met klem tegen.
„Van a tot z verzonnen". „Een nieuwe
leugen van het Palestijnse verzet", zo
verklaarde een Jordaanse militaire
woordvoerder.
Het Jordaanse parlement is met het
oog op de situatie in buitengewone zit
ting bijeengeroepen. De voorzitter van
de Interabische controlecommissie in
Jordanië, de Tunesische oud-premier
Bahi Ladgham, wordt in Londen ver
wacht voor overleg met de Jordaanse
koning Hoessein, die daar sinds 21 de
cember in een kliniek verblijft. Uit of
ficiële kringen is vernomen, dat de
vorst waarschijnlijk donderdag uit de
kliniek komt, en twee dagen later naar
zijn land zal terugkeren.
Hoessein zond maandag zijn broer
Hassan, de kroonprins, een boodschap
waarin hij zijn „volle vertrouwen en
steun zonder voorbehoud" uitsprak ten
aanzien van de maatregelen die in Jor
danië zijn genomen.
In Amman zijn maandag de hele dag
door met tussenpozen mitrailleursalvo's
en raketontploffingen gehoord. De win
kels hadden hun luiken gesloten, en al
le scholen bleven dicht. Taxi's reden er
vrijwel niet meer. De AFO-correspon-
dent meldde, dat slechts enkele blauwe
wagens van de Jordaanse veiligheid
stroepen te zien waren in wijken waar
het betrekkelijk rustig was, zoals Dje-
bel-Amman, waar zich het merendeel
van de ambassades bevindt. Er zijn niet
veel militairen te bespeuren. Wel wor
den de openbare gebouwen en ambas
sades door gewapende bedoeïenen be
waakt.
Volgens een Jordaanse woordvoerder,
zijn zondag en maandag bij de beschie
ting van politieposten door Palestijnse
commandostrijders onder agenten en
militairen een dode en tien gewonden
gevallen. Voorts hadden de commanda's
twee militairen ontvoerd, sommige we
gen met stenen, mijnen en prikkeldraad
versperd, een machinegeweer in een
school geplaatst en een ander op de to
ren van een moskee. Van Palestijnse
kant is meegedeeld dat maandagoch
tend bij schietpartijen in het centrum
van Amman drie burgers zijn gedood
en twee gewond.
STOCKHOLM In het zuiden van
Zweden zijn tekenen, dat de lente vier
maanden te vroeg is gekomen de
eerste bos anemonen, sneeuwklokjes en
paardebloemen staan al in bloei
Een continentaal hogedrukgebied
geeft ook morgen in Gelderland
droog weer. Er kan wat meer be
wolking komen door een in beteke
nis afnemend storingsfront boven
Engeland en Frankrijk. De tempe-
ratuursverhouding verandert heel
weinig: 1 tot 3 graden vorst in de
nacht en ochtend, middagmaxima
tussen 4 en 7 graden boven nul.
Alleen in Midden-Europa, waar de
koude luchtlaag wat dikker is,
vriest het 10 tot 12 graden.
De Engelse weerkundigen ver
wachten in de 2e helft van januari
een nieuwe vorstperiode met
sneeuw. In dit verband is het zin
nig te vermelden, dat er boven
Groenland een nieuw hogedruk
gebied is ontstaan (1025 mb) en
dat de luchtdruk ten westen van
Ierland stijgt.
Weersverwachting tot woensdag
avond, opgemaakt te 11.15 uur.
Droog en vrjj zonnig weer, met in
het algemeen weinig wind. Minimum
temperaturen van om het vriespunt aan
de kust tot min 4 graden plaatselijk
in het binnenland. Maximum tempera
turen omstreeks 4 graden.
Zon op 08.43, onder 16.54; Maan op
19.06; onder 09.51.
