Nieuwe prijzen blijken voorlopig centenkwestie
HUISVROUW HEEFT DE EERSTE
RONDE VAN 1971 OVERLEEFD
Prijsverhoging is thans
ongeveer drie procent
VERLIEZEN DE
GROTE WINKELS
HUN IMAGE?
Het spelen duurt
maar kort
MODEKEIZERIN CHANEL
GING EENZAAM HEEN
f
BOODSCHAPPENLIJSTJE
1 ft
J
Om nu te praten van een echte aanslag op de beurs van de huis
vrouw; nee, die is er deze week nog niet geweest.
Over het algemeen waren de prijsbewuste huisvrouwen, die met
een flink gevulde tas met boodschappen de supermarkt verlieten,
behoorlijk tevreden. Zij het onder voorbehoud: weinig onder
vraagde huisvrouwen lieten na om te zeggen„Wat niet is, kan
nog komeri'.
JUNI
LIJSTJE
GELEIDELIJK
Lichtpunt voor kleintjes
KLAP
HUISARTS
VAAG
Slechts één van de vijftien huisvrou
wen, die wi) tijdens onze vluchtige en
quête ondervroegen, kon met stelligheid
zeggen, dat zij op haar boodschappen
van dertig gulden vergeleken met de
cember ongeveer een gulden duurder
uit was.
Volgens de heer C. Schilt, mede-eige
naar van een aantal supermarkten, zijn
de prijsontwikkelingen per 1 januari
vrij gunstig te noemen.
„Ik ben er echter van overtuigd, dat
de grote klap in juni van dit jaar zal
komen. Voorlopig zijn wij tevreden.
Met wij bedoel ik dan zowel de consu
ment als de leverancier. Als ik alle
prijswijzigingen dalingen en verho
gingen bekeken heb, kan ik met een
gerust hart zeggen, dat het fifty-fifty is
gebleven".
De heer Schilt toont het aan met
voorbeelden. „Produkten met een grote
omzetsnelheid met name koffiemelk
en soepen zijn belangrijk goedkoper
geworden. Sommige fabrikanten van
koffiemelk hebben de prijs zelfs bijna
tien procent verlaagd. Daartegenover
staan enkele merken frisdranken, die
zeven cent per liter ruurder zijn ge
worden en natuurlijk de suiker, waar
van de kilo-prijs met drie cent is ver
hoogd. Vooral dat laatste telt nogal
zwaar", zegt de heer Schilt.
Aan de hand van een boodschappen
lijstje van dinsdag 15 december hebben
wij eens nagegaan hoe de prijswijzigin
gen van een dergelijk door-de-
weeks-pakket levensmiddelen in de
eerste week van januari tot uiting
kwamen.
Het pakket: 250 gram koffie, een kilo
suiker, drie euroflessen bier, een liter
frisdrank, een halve liter koffiemelk,
een blik soep (Hongaarse ragoüt), een
blik babyvoeding, 500 gram tarwegries-
meel, een blikje paprikapoeder, een pak
toiletpapier, een pak lucifers, afwas-
middel, een pak waspoeder, een pakje
margarine en een kuipje margarine,
kostte op 15 december 1970 15,85. De
ze week kwam dit pakket op 16,21 te
staan.
Het pakket is dus welgeteld 2,27 pro
cent duurder geworden. Wij hebben dit
bij vier andere supermarkten geveri
fieerd. In alle supermarkten was men
druk bezig met het aanbrengen van de
nieuwe prijzen op de artikelen, Sommi
ge produkten waren daardoor voor de
oude prijs te krijgen en sommige voor
de nieuwe. De schommelingen op het
bedrag van 16,21 beliepen respectie
velijk 0,19, 0,14, 0,7 en 0,-31. We
hadden dus nog een aantal artikelen
voor de oude prijs. Volgende week zal
dit genivelleerd zijn, omdat over het
algemeen wordt verwacht, dat dan de
nieuwe prijzen zullen zijn aangepast.
Toch kunnen weinig bedrijfsleiders
van supermarkten een duidelijk ant
woord geven op de vraag hoe de prijs
verhoging zich over de hele linie mani
festeert.
„Wij moeten eerst door de oude voor
raden heen zien te komen. Met de nieu
we zending krijgen we ook de nieuwe
prijslijsten. Je moet weten, dat we er
helemaal niet happig op zijn om de
prijzen op één dag veranderen, veran
deren. Dat heeft een bepaalde psycho
logische waarde. Als je op één dag
DEN HAAG De federatie van
Organisaties van Sigarenwinke
liers heeft een lichtpunt voor de
kleine winkeliers ontdekt: de
grote winkeleenheden schijnen
hun aantrekkingkracht enigszins
te verliezen, zo zegt de federatie
in een nieuwjaarsoverzicht.
„De koele zakelijkheid, het ont
breken van persoonlijk contact en
het gemis aan service, worden
door de klant toch wel als nadelig
gevoeld".
De klant, aldus de federatie,
wordt steeds veeleisender en een
terugkeer tot het kleinere bedrijf
zoals in Amerika al duidelijk
is waargenomen zal men ook
in ons land kunnen verwachten.
Reeds kan de Katholieke Ver
eniging voor de Tabaksdetailhan
del signaleren, dat in de eerste
tien maanden van 1970 de siga
renwinkeliers met kleine omzet
ten (minder dan f 100.000) een
procentueel iets betere omzetstij
ging hebben bereikt dan de gro
tere zaken.
In dat tijdvak van tien maan
den zijn de totale geldomzetten
van de tabaksdetailhandel met 6
procent ten opzichte van 1969 ge
stegen. Per artikel werd de groot
ste omzetstijging geboekt in de
sector bij- en nevenartikelen (25
procent). De geldomzetten in si
garen stegen met 3 procent, die
in sigaretten met 7 procent en die
in tabak met 1 procent.
doorvoert, stoot je de
lanten af. Bij de meeste bedrijven ge
beurt dat met regelmaat. Als de een het
geleidelijk aan doet ook al kost het
geld moet de ander het ook wel",
aldus een bedrijfsleider van een super
markt, die officieel niets mag zeggen,
omdat het hoofdkantoor dat al doet.
Het is wel duidelijk, dat de grootste
prijzenslag nog niet valt in de voe
dingssector, die volgens de verdeelsleu
tel van het Centraal Bureau voor de
Statistiek 34,9 procent van de maande
lijkse bestedingen van een gemiddeld
gezin uitmaakt
Het Is bekend, dat een aantal flinke
prijsverhogingen is doorgevoerd. We
hoeven alleen maar te denken aan de
ziektekostenverzekering, die variërend
van zestien tot 22,4 procent omhoog is
gegaan. Alleen deze verhoging betekent
voor een bejaard echtpaar al een aan
slag van drie procent van het netto
inkomen. In indexcijfers berekend, be
tekent dit ruim 4,5.
De telefoontarieven gaan omhoog
door wijziging van het abonnements
geld van vijftien in zestien gulden. Ook
de talrijke autobezitters moeten een
zware slag incasseren: de wegenbelas
ting gaat gemiddeld met veertig gulden
per jaar omhoog en de autoverzekering
met tien procent Dat betekent ook nog
enkele tientallen guldens. Daarnaast
zijn de benzineprijzen met 2,7 cent per
liter gestegen.
De man komt er in de eerste week
van jartuari nogal beroerd af. Laten we
eens een voorbeeld geven, 's Morgens
in alle vroegte gaat hij naar de benzi
nepomp. Hij tankt 22 liter. Dat bete
kent een prijsverschil van bijna zestig
cent. In de stationsrestauratie drinkt
hij een kop koffie, koopt er gewoonte
getrouw een dagblad en zijn weekblad.
De koffie is tot zijn verbazing (immers
de suikerprijs is omhoog gegaan en de
prijs van een aantal koffiemerken is
gestegen) niet duurder geworden. Het
dagblad is vijf cent duurder geworden
en toevallig net het weekblad, dat hij
altijd leest, een kwartje.
In tijd van amper een uur heeft hij
16,70 uitgegeven. Dat is negentig cent
meer dan een week geleden, ofwel, bui
ten de verhoging van de wegenbelas
ting en autoverzekering van dit ritje
om, een prijsverhoging van 5,7 procent.
O.K., een willekeurig voorbeeld.
Daarnaast hebben we te maken ge
kregen met een aantal individuele ver
hogingen als bijvoorbeeld de huisarts,
die vijf procent meer mag berekenen,
of de spepialist, die tot acht procent
verhoging mag berekenen, of, in een
geheel andere sector, de grammofoon-
platenhandel, die de prijzen drastisch
heeft moeten verhogen.
In de overblijvende sector avn
schoeisel en textiel is deze week vol
gens onze waarnemingen weinig ge
beurd, „Die blijven elkaar wel stevig
beconcurreren", zegt een huisvrouw.
Wij hebben vijf petit-restaurants be
zocht. Vier eigenaars wisten nog niet
wat ze met de prijzen van de broodjes,
koffie etc. moesten doen. Een van de
vijf heeft al wel de nodige stappen ge
nomen en zijn prijzen op de belegde
broodjes drastisch gewijzigd. Een
broodje half-om bijvoorbeeld in deze
Rotterdamse snackbar ging van 1,55
naar 1,85.
Blijft de nijpende vraag: wat be
draagt de globale prijsverhoging in Ne
derland per 1 januari. „Ik kan het op
dit ogenblik met geen enkele mogelijg-
heid zeggen", aldus drs. Van der Spek,
de prijzendeskundige van het Centraal
Bureau voor de Statistiek in Den Haag.
„Het is
«rs*®»
•••V" vs
'"N«V
Het jaar begon plezierig met een aardige reactie op dit
ons eigen kolommetje. Eigenlijk dubbel plezierig, omdat
deze reactie weer kluwen genoeg oplevert om nog een stukje te brei
en aan de opgezette lap om in de stijl van het onderwerp te blijven.
Want u herinnert zich misschien nog de kleine meid zo aardig om te
zien die met moe en zus om boodschappen naar de stad was geweest
en welgemoed in de bus naar huis zat met een hond op schoot. Het
portret van een hond, wel te verstaan. Voorlopig op stramien geschilderdt
om bij leven en welzijn met kruissteekjes nagewerkt ingelijst aan de
muur te hangen.
Geen jraaie hond, och nee, en niet bepaald verfijnd van kleurstelling.
Maar een mirakel in de glanzende oogjes van de kleine naaldwerkster
die nu eindelijk eens iets groots en bruikbaars kon gaan borduren na al
die doodgewone merklaprandjes.
Laat nu een grote naaldwerkster om zo te zeggen vlam gevat hebben
op dat miniatuurtje, en haar waardering heet van de borduurnaald op
papier gezet hebben. Omdat zij het verhaal aardig vond om te lezen
en behartigenswaardig om na te volgen. Want zij zit al tientallen jaren
in het vak, en telt vele van zulke kleine handwerksters onder haar
leerlingen. Kleine meiskes, die, naar ik gis, met kruissteekjes beginnen
en dan zoetjesaan voor zichzelf ook eens een bloesje of hesje mogen
versieren ,,om de nieuwe stroming", die er op dit gebied zeker is, bij te
houden.
Het lijkt me niet alleen een aardige bezigheid voor zulk grut, maar ook
een fiks duwtje in de goede richting van eigen initiatief op allerlei
gebied. En een eenvoudig randje op je bolerootje, maar dan van eigen
vinding, is dubbel zoveel waard als een duur stukje glinstergalon uit
een winkel. Maar om dat te bereiken moet je wel een belangrijk perso
nage op de achtergrond mee hebben de moeder van de naaldwerkster-
in-hope. Als die evenveel plezier in het geval heeft als haar dochter,
beloofd dat een aardig resultaat ook al zou moeder het zelf misschien
heel anders opgezet en uitgevoerd hebben.
Maar zoals deze vrouw het ook zegt: dat is lang niet altijd het geval. En
dan begint het strubbelen tussen de generaties met alle dis-plezier
van dien. „Wat geeft het als de kleuren in het oog van de volwassene
wat fel zijn. Het kind geniet ervan". Daar hebben we het al. Het is
vreemd, maar voor heel wat vrouwen schijnt het bijzonder moeilijk te
zijn, zich in de wereld van het kind, ook haar eigen kind, te verplaatsen
Zij heeft, net als wij allen, op reis naar de volwassenheid de grens van
het kinderland overschreden. Wie dan met evenveel gemak op elk
moment de stap terug kan doen om zich in dat verlaten paradijs volkomen
thuis te voelen die heeft de ware aanleg om met kinderen om te gaan.
Dat geldt niet alleen voor het waarderen van een stukje handwerk of
een tekening, maar ook voor het meevoelen met kinderverdriet, het
hartelijk lachen om een kindergrap, het vertellen van een sprookje of
het schrijven van een boek voor kinderen.
Er zijn, tussen twee haakjes, grootmoeders die deze stap terug met het
grootste gemak kunnen zetten, en met grijze haren plots weer een
spring-in-'t-veld met vlechtjes kunnen worden. Maar ja, de levensweg
loopt voor haar ook niet rechtuit, maar buigt zich zoetjesaan weer om
naar het prille begin.
Voor vele moeders jammer genoeg loopt deze weg voordurend
rechtuit. Zij kijken star in de verte, naar de toekomst, en denken
uitsluitend in volwassen termen. Kind zijn is in haar idee eigenlijk
een onvolkomen levensstaat, een heel aardig begin dat je echter zo snel
mogelijk te boven moet zien te komen. Een kind? Nu ja, heel lief en
gezellig, maar het moet nog alles leren. Het weet nog niet hoe het behoort
op alle mogelijke gebied.
Het zet rustig fel rood en hard paars naast elkaar op een tekening
of in een borduurwerkje. Kindzie je niet hoe lelijk dat staat, die kleuren
vloeken gewoon met elkaar. Vloeken? De kleine meid vindt dat maar
raar. Vloeken is heel lelijk, vloeken is grove woorden zeggen als je
kwaad bent. Maar hoe kunnen de tubetjes verf en de draadjes wol nu
lelijke woorden zeggen? Want een kind vertaalt de volwassen woorden
letterlijk en snapt er dan niets meer van, En is diep teleurgesteld
bovendien. Wat zij nu juist zo mooi vond is voor moeder blijkbaar iets
heel lelijks.
Ach, waarom heeft moeder niet een beetje geduld? De volwassen
naaldwerkster, wier coiffure, naar ik vermoed, ook aardig begint te
grijzen, weet het uit ervaring en begrip veel beter: Laat de kleine dochter
toch begaan. „Het kind geniet ervan. Met het klimmen der jaren ziet
ze het zelf wel, en gaat ze anders combineren"
Met het klimmen der jaren het is toch al zo'n vermoeiend karwei, al
die treden op te klauteren, al die teleurstellingen en zorgen mee te
slepen, al die lieve illusies stuk voor stuk achter elkaar te laten. Mag
het kind dan misschien een heel klein tijdje doen wat het graag doet,
kiezen wat het zelf wil, spelen met kleuren die het zelf mooi vindt ook
al denkt moeder daar anders over?
Een afkeurend woord bederft zoveel oprecht plezier, kan zelfs een pas
ontloken liefhebberij grondig vergallen. Laat haar begaan het spelen
duurt toch al zo kort.
SASKIA
In de supermarkten is men de
eerste week van januari druk
geweest met het aanbrengen van
de nieuwe prijzen op de verpakking
van de artikelen. De huisvrouw
kon daardoor bepaalde goederen
voor de oude prijs kopen en een
aantal reeds voor de nieuwe prijs.
Onze (willekeurige) steekproef in
vijf supermarkten brachten een
prijswijziging (na doorvoering van
de nieuwe prijzen) van 2,27 pro
cent aan het licht.
Coco Chanel (87) heeft het leven ver-
laten, zoals zij het was binnengekomen:
Dat zal in apnl gebeuren, denk ik", al- J
dus een vertegenwoordiger van het mi- alleen. Als zesjarig weesje opgenomen
nisterie van economische zaken. door twee keiharde tantes op hun ver-
Dit alles in ogenschouw genomen en laten boerderij te Ex, bij Issoire, over-
gebruik makend van de verdeelsleutel leed zondagavond in haar appar-
van het Centraal Bureau voor de Sta- £f.
tistiek (voeding 34,9 procent, woning tement V? een Van ,de duUr,Ste hotels
ook niet te voorspellen. Wij etc. 25,9, kleding en schoeisel 13, hygië- van Parijs, waar zij woonde en waar
hebben, zoals u wellicht bekend is, voor
het gehele jaar een globale prijsverho
ging van zes a zes-en-een-half procent
voorspeld. Hoe het in januari verloopt,
kunnen we pas half februari melden.
Ook het ministerie van economische
zaken kan nog weinig concreets vertel
len. „De wijziging van de tarieven van
de omzetbelasting heeft praktisch geen
effect op het totale prijsverloop. Er zijn
bedrijven die de uitkering van vierhon
derd gulden nog niet hebben uitbetaald.
Ze kunnen dit bedrag dan ook nog niet
helemaal met de prijzen verrekenen.
ne en medische verzorging 9,2, ontwik
keling, ontspanning, roken, verkeer 16,1
en verzekeringen 9 procent) kan men
nu al rustig stellen, dat de prijsverho
gingen bij een gemiddeld bruto-inko
men van 14.000 gulden per jaar mini
maal drie procent bedragen. Het is een
globale berekening van de warboel van
forse prijsstijgingen, gelijke prijzen en
enige prijsverlagingen, die overmogen
al weer de mist kan ingaan.
Laten we het er voorlopig op houden
en de rest van de prijsverhogingen in
april, juni en het najaar afwachten.
T>UIM 2,27 procent moest deze week meer betaald worden voor een
door-de-weeks-pakketje-levensmiddelen, dat we op 15 december van
het afgelopen jaar ook kochten.
oud nieuw
250 gram dessert koffie2,56 2,56
1000 gram suikerf 1,17 f 1,20
3 Euroflessen bierf 1,95 2,07
1 liter frisdrank0,63 0,70
1/s liter koffiemelkf 1,25 f 1,20
1 blik soep (ragout)f 1,42 f 1,42
1 blik babyvoeding0,68 f 0,68
500 gram tarwegriesmeel0,73 0,75
1 blik paprika-poeder0,85 0,90
1 pak toiletpapierf 1,05 f 1,10
1 wasmiddel0,95 f 0,99
1 pakje margarine0,51 f 0,51
1 kuipje margarine0,72 0,73
f 15,85 f 16,21
Dit is een willekeurig boodschappenlijstje, dat weinig zegt van de alge
hele prijswijziging. Door andere keuze van merken kon de lijst iets
goedkoper worden en anderzijds iets duurder. Dit laatste door bijvoor
beeld in plaats van dessertkoffie suprakoffie fe kopen, die twee cent
duurder is geworden.
een kamermeisje haar ogen dicht druk
te.
Tussen beide ogenblikken lag, een
leven, waarin vorsten, prinsen en for-
tuinbezitters met meer succes naar
haar liefde dan naar haar hand don
gen en haar daarvoor in ruil villa's
schonken, jachten en kastelen. Een le
ven van warme vriendschappen van
de prins van Wales, de hertog van
Westminster één van haar grootste
liefdes van sir Winston Churchill,
lord Beaverbrook, groothertog Dimitri
van Rusland, Picasso, Cocteau, Colette
en Diaghilev.
Maar hiertussen lag bovenal een
dubbele loopbaén (1919 - 1938 'en 1954
- 1970) die haar voerde tot de unieke
hoogte van de grootste mode
ontwerpster aller tijden, onsterfelijk
gemaakt door de Amerikanen in een
muzikaal blijspel.
Met betraande ogen werkten haar
naaisters, haar zo geliefde modinettes,
gisteren dan ook harder dan ooit te
voren. Zij willen dat haar laatste col
lectie van zestig creaties, die zij net
voltooid had, op 28 januari de bekro
ning, de triomf van haar leven zal
vormen.
Het toeval, dat in haar leven zo'n
overwegende rol speelde, had haar op
dit modepad gezet. Als zestienjarig
meisje kwam zij, aan de arm van een
rijke „dandy", Etienne Balsan, haar
grote jeugdliefde, naar Parijs. Samen
vormden zij een opmerkelijk stel, dat
dankzij zijn bijnaam Rico in de
Parijse uitgaande wereld spoedig be
kend werd onder de naam Cocorico.
Vandaar haar bijnaam „Coco", want
in feite heette zij Gabriëlle.
Balsan gaf haar een appartement in
de deftige en dure Rue Faubourg St.
Honoré, waar toen reeds de Parijse
mode gevestigd was.
Maar zij verveelde zich daar en
spoedig kocht zij met het geld van
Balsan een winkeltje in de Rue
Cambon, waar zij zich installeerde
„om robes te maken bij de geweldige
hoeden die in die tijd werden gedra
gen".
Dankzij haar eenvoudige smaak
zelf ging zij altijd gekleed als een
braaf schoolmeisje had zij in deze
wereld van overdaad succes.
Ook gedurende de zomer in de mo
debadplaats Deauville. Daar trok zij
op zeker ogenblik omdat zij het koud
had op de grote boulevard, een trui
aan. De volgende dag was de trui het
grote mode-artikel voor de dames.
Op een avond, vlak voordat zij
naar een theater zou gaan, verbrand
de zij haar haren toen zij zich kapte.
Om niet voor schut te lopen, knipte
zij ze af.
Deauville was geschokt, doch enkele
dagen later lieten vrijwel alle dames
hun haren afknippen.
Zij droeg geweldig bij tot de ver
eenvoudiging van de mode. Zij schaf
te de corsetten af, evenals andere
„klemmende" mode-argumenten. Zij
liet de taille zakken tot op de heupen,
voerde de lange broek in voor vrou
wen, evenals de chemisier, de valse
parels en zij associeerde, als eerste,
juwelen met de kleding.
Alles wat zij aanraakte werd
goud. Met haar vriendje, Emest Bauz,
parfumfabrikant te Grasse, lanceerde
zij de nog altijd wereldberoemde
Nummero vijf van Chanel.
Zij kocht een textielfabriek om
haar stoffen te maken en in 1930
werkten 2300 mensen in haar 26 m;e-
liers. En dit alles beheerde zij zelf,
moederziel alleen. Aan het modefir
mament vormde zij een unieke ster,
die pas in 1935 verbleekte door de op
komst van de Italiaanse ster, Sciape-
relli. Zo sterk, dat zij in 1938 werd
gedwongen te sluiten. En daarna ver
geten werd.
Zij kwam terug in 1954. Zij was
toen 71 jaar oud. „Ik verveelde mij",
legde zij later uit. „Ik had genoeg van
paardrijden, golf spelen en tennissen.
Ik begon het buitenleven te haten, zo
zelfs, dat ik nog altijd geen groente
kan zien. Ik kwam terug, omdat ik
liever ten onder ging, dan in een
„niets" te moeten leven".
V: Chanel, werd een nieuwe triomf.
Niet als mode, maar als Coco Chanel
„In Parijs", zo placht zij terecht te
zeggen, „vindt men de mode en Coco
Chanel"
Inderdaad heeft zij zich nooit iets
aangetrokken van hetgeen „in" was
en wat niet Zij ging naar eigen een
voudige weg. Bloesje en rokje, als
lengte een handje boven of een hand
je onder de knie, en jurkjes recht-toe,
recht-aan. Niettemin was het succes
overweldigend. In het afgelopen jaar
boekte zij zelfs recordcijfers. Daar
door?
Vermoedelijk door de rigoureuze
toepassing van één van haar meest
frappante lijfspreuken: „Luxe is niet
het tegenovergestelde van armoe,
maar wel van vulgariteit."
