ELFDE JAARGANG
VOOR YEENENDA.AL-EN OMSTREKEN
No. 39.
26 September 1908.
Bureau: Hoogstraat A 23, Wageningen
Wekelijksche oplaag 6000 exemplaren.
Buitenland.
Gemengd Nieuws.
Binnenland.
ANTIRBVOLtTTIO^TAIR ORGAAN
Verschijnt eiken Zaterdag.
Franco aan huis f 030 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers
:ie e.
Advertentiën van 16 rigels 60 cent.
Iedere regel meer 10
By driemaal plaatsing twsemaal betalen.
Advertentiën in te zendei uiterlyk Vrjjdagmorgen.
Dienstaanbiedingen 20 cmt per advertentie van tot 5 regels.
(uweliikePredikanten Je tpchRjsL.{;3ke-c^:*i;
V Jstigueid op te wekken, maar wel te icomen
met d3n klemmenden eischttot de wet
In de Ilaagsche stemmen vonden we
het volgend artikel, dat, vooral in onze
dagen wel eens overwogen mag worden:
«Het is van algemeene bekendheid, dat
de Synode der Ned. Herv. Kerk verwor
pen heeft het voorstel, door welks aan
neming in de toekomst mogeljjk zou zjjn
geworden het optreden van vrouwelijke
predikanten.
Over die verwerping moge men zich
al verheugen, het zou niet verstandig
zjjn, te meenen, dat daarmee dat voorstel
voor goed van de baan is. Want zjj, die
er voor gepleit hebben, zallen, naar met
reden verondersteld mag worden, niet
rusten, doch telkens en telkens weer
pogingen aanwenden, om de kansel voor
de vrouw te veroveren.
Het is daarom wellicht goed, dez9
aangelegenheid iets nader onder de oogen
te zien.
We zouden dit, daar ons blad geen
kerkelijk blad is, allerminst doen, indien
niet het feit, dat men de vrouw op de
kansel wil brengen, zeer nauw verband
hield, ja een uitvloeisel ware van de
groote feministische beweging, die op
maatschappelijk terrein de zaken op haar
kop wil zetten.
Zjj, die dit pogen te doen, verliezen
echter uit het oog, dat Kerk en Maat
schappij niet op geljjken voet kunnen
behandeld worden, en dat, al ware het
ook, des neen dat ten opzichte
van de Maatschappij het recht der vrouw
vaststond Jom als geljjke van den
man behandeld te worden, dit dan nog
hoegenaamd niets nitmaakte ten aanzien
van het geheel ongelijksoortige terrein
van de Kerk, waarop andere wetteD
Het principieele verschil tusschen de
-feministen en hun tegenstanders zit voor
beide gevallen eigenljjk hierin, dat men
van rechten van den mensch spreekt, niet
als van God verkregen rechten, maar als
in den mensch inhaerente rechten,
Znlke rechten bestaan niet.
Het gaat er niet om, of de vrouw
dezelfde rechten beeft als de man, maar
wel hierom, of de roepingde taakde
plicht der vrouw dezelfde is als die van
den man.
Dit geldt zeer zeker voor de Maat
schappij, maar in nog veel sterker mate
voor de Kerk, ten opzichte waarvan zelfs
het spreken van rechten in den zin,
waarinj het voor de Maatschappij geoor
loofd is, afgekeurd moet worden.
Een in den mensch inklevend recht
op de kansel is er niet, maar zelfs erken
nen wg geen in algemeenen zin door
God gegeven recht op de kansel, doch
alleen een individueel recht, d. w. z. een
recht, dat voor een bepaald persoon
ontstaat door een bjjzondere roeping van
den Koning der Kerk.
Spreekt mon dan ook van een recht,
dat in deze ook aan de vrouw toegekend
moet worden, dan kan daar slechts op
geantwoord worden, dat wie zoo spreekt
daarmee reeds big kt geeft, van de ver
houdingen, die in Christus' Kerk bestaan,
geen begrip te hebben.
Maar, daar nu van afziende, en de
verkeerde terminologie voor een oogen blik
eens aanvaardende, dan moet gezegd
worden, dat de eisch van een recht voor
de vrouw op het predikambt niet alleen
door den geest en het karakter van Gods
Woord, dat een plaats der stilheid en
bescheidenheid aan de vrouw aanwijst,
ten eenen male wordt afgesneden, maar
evenzeer door de letter der geschreven
Openbaring, waarin nadrukkelijk aan de
vrouw verboden wordt, in de gemeente
*»Jp ip.erarea op te treden.
Gods Wooui luidt toch in 1 Tim, 2 12
zoo kras mo^eljjk aldus: «ik laat der
vrouw niet to.e, dat zjj leere», en in
1 Cor. 14 0£ evenzoo: «dat uwe
vrouwen in de gebeenten zwijgen».
Deze uitspraken typeeren den geest
des Bijbels, zoowel- y^u bet Oude als
van het Nieuwe Testament.
Voor wie in God au Zgn Woord ge
looft, zgn dergelgke ui tspraken beslissend.
Zg doen de noodzakeiyï^heid vervallen,
in den breede, op gronde,n, die aan de
wetten der natuur als ande»rzins ontleend
zgn, aan te tconen, dat de yrouw voor
het ambt van leeraar ongeschikt is.
Desondanks willen we er iets meer
van zeggen.
Het is opmerkelijk, dat mein Jn 0nze
dagen er zich niet toe bepaalt, y00r de
vroQw een plaats te vragen inf' allerlei
betrekkingen van handel, industrie enz.,
maar dat men grjjpt naar de uitbersten,
die gelegen zgn in den politiedienst en
het predikambt.
Dit zgn uitersten. Want imm^a,;,
geljjk wg ten opzichte van de polity^ reeds*^
eerder uiteenzetten, de vrouw «ervoor
ongeschikt, zeer zeker omdatw,oor baar
vrouwelgk karakter de aanraL me^ (je
meest verdorven kYens^fmen hoogst
bedenkelyk X maar evenzeer, of meer
nog, omdat de handhaving van wet en
recht aan slechte handen is toevertrouwd
bg de vrouw, die voor de logica van
wet en recht niet die liefde heeft, welke
voor den politiedienst vereischt wordt.
Ditzelfde gaat ook op voor het pre
en tot het getuigenis." Dit is de hoofd
inhoud van alle ware godsdienstprediking.
De mensch moet weer leeren, Gods wet
lief te hebben.
En nu spreekt het toch van zelf, dat,
als wg menschen hadden ait te maken,
wie het predikambt zou vervallen, de
keuze zou bepaald moeten worden door
het antwoord op de vraag, of de mannen-
ziel dan wel de vrouwenziel in hare
uitgangen het meest grgpt naar de vol
maaktheid van wet en recht.
Prof. Bavinck zegt van de vrouw in
zgn pas verschenen, uitnemend boek
Het Christelijk Huisgezin*)) dit: «De man
ziet in den godsdienst allereerst een plicht
de vrouw acht hem een genot en esn
voorrecht. Yoor den man treedt het goede
meer in den vorm der gerechtigheid op,
voor de vrouw neemt het meer de ge
stalte der liefde aan. De man wil recht
en wet, de vrouw sympathie en deelne
ming. De man streeft naar de waarheid
van het begrip, de vrouw zoskt de rea
liteit van het leven.»
En verder heet het«de vrouw heeft
voortdurend te worstelen tegen haar ge
brek aan logica
Daar komt bg, dat de vrouw naar Gods
Woord gehoorzaamheid heeft te betoonen
aan den man, die, juist doordat bg ge
hoorzaamheid mag vragen voor zich zelf,
in 't algemeen meer geschikt is, den eisch
tot gehoorzaamheid dus ook die aan
God3 wet te prediken.
Bovendien moet degene, die het predik
ambt uitoefent, daarbg niet big7en staan,
maar behalve leeraar ook herder zgn.
Die twee functies kunnen niet Tan elkaar
gescheiden worden.
En nu wagen we ons gaarne aan de
beschuldiging van ouderwetach, achterlijk
of wat dan ook te zgn, w&ot de logica
van het leven legt ons hfer de vraag
vcor, hoe nu toch met eenige mogelijk
heid een vrouw èn herder èn leeraar kan
zgn. Want öf zg is getrouwd, en dan
laat het herderschap, dat een ganschen
mensch vraagt, haar geen enkel oogen blik
voor haar huisgezin, öf wel ze is onge
trouwd, en dan is het niet wel te ver
staan, dat men een jonkvrouw in het
midden harer gemeente in al de vele
inoeiljjke en uiterst kiesche gevallen wil
brengen, waarvoor het herdersambt den
waren zielezorger plaatst. Vronweljjke
schuchterheid en eerbaarheid verbieden
dit laatste.
We kunnen dan ook niet ander dan,
alles saamvattende, tot deze cunclnsiën
komen
Van een recht op de kansel kan nim
mer sprake zgn, noch voor den man,
noch voor de vrouw.
Gods Woord sluit nadrukkelijk van
het leeraarsambt de vrouw uit.
Dit ware op zich zelf reeds afdoend.
Wil men echter nagaan, welke gedachte
in deze uitsluiting uitgedrukt ligt, dan
komt men o.m. tot deze stellingen
Het predikambt eischt van dengene,
die hst bekleedt, een openbaar optreden,
maar, zooals de Kirgisen reeds zeiden,
«verslgten de blikken der menigte het
gelaat der jonkvrouw».
Het predikambt legt den plicht op,
gehoorzaamheid te prediken en te eischen
en is daardoor minder geschikt voor de
vrouw, die zelve meer nog dan de man
tot gehoorzamen geroepen is.
Het predikambt vindt zgn kracht in
liefde voor de logica van recht en wet, maar
noch in de logica, noch in den zin voor
wet en recht ligt de kracht der vrouw.
Het predikambt is zonder het herders
ambt onvolledig, maar dit herdereambt
brengt een taak met zich, die de vrouw,
noch iu noch buiten bet hawelyk, naar
bebooren volvoeren kan.
Om al deze redenen kunnen wg niet
anders zien, dan dat èn natuur èa wet
getuigen tegen het optreden van vrouwen
als herder en leeraar in de Kerk van
Jezus Christus».
J?* «uwcTTirar -neaiSe-néëïtr een on
derzoek ingesteld naar de oorzaken van
dit verschijnsel, en het resultaat was al
weer de Fransche onzedelijkheid.
In Europa staan de Fransche romans
en over het algemeen zeer terecht, van
wege die onzedelgkheid in een zeer s'ech-
ten naam. Ze worden bsschouwd als ver
gif. Daarom wendt men zich af van de
Fransche letterkunde, van de Fransche
faal.
De Fransche natie erkent geen God.
Dies ook geen Goddeljjke medewet.
De onzedelijkheid zit er ten troon.
En die delft Frankrjjks graf.
Waar de lichten des hemels gedoofd
zgn, is het duister en kan geen dage
raad verwacht.
Kampen, J. H. Kok. W« bevtlea dit
wtrk gaarne van harte ter lezing aan.
dikambt.
Do taak van den prediker van den
Naar beneden.
Het Fr. Dagblad schrjjft
Over de geheele linie wordt Frank-
rjjk door zgn eigen zonden achteruitge
drongen.
Door den voordurenden moord op nog
ongeboren geslachten, door de N. Mal-
tbusiaanscha zelfuitroeing, gaat het be
volkingscijfer en daarmede de politieke
positie van het eertgds oppermachtige
Frankrgk in volstrekten zin, hard, en in
betrekkelgken zin nog harder achteruit.
En zoo begint ook zgn overwicht in
de beschaafde wereld te tanen.
Vóór twintig jaren was 't Franschde
taai* ökr beschaving en der geleerde we
reld. S-
Wie in EurJjpS^if^reemde taal wil
de leeren, koos daar voor"Neerhal ve de
Fransche taal.
Die taal werd in de hooj
overal gesprokenFransche
al gelezen.
Dan ook hierin koi
De Fransche taal ve
Frankrgk zelf, zgn overhe
sitie.
Dit feit is in Frankrjj n
groot leedwezen opgemerk
Cgen,
^r-
Tiendwet.
De «Nederlander» bevat de volgende
waarschuwing
Er is, iu ons tiendrecht, eene hoogst
belangrgke wetswijziging gekomen.
Maar de meeste belanghebbenden scbjj-
nen dat niet te weten, en weten noch
wat hun boven 't hoofd hangt, noch wat
zg in hun eigen belang hebben te doen.
Naar wg vernemen, laten, althans op
vele plaatsen, de notarrissen hun cliën
ten iu onkunde. Of zjj dat doen uit on
achtzaamheid, dan wel uit andere baweeg-
reden weten wg niet.
Hoe dit zg, wg vestigen met nadruk
de aandacht op het volgende, en hopen
dat ook andere bladen tot publiciteit zul
len meewerken, opdat de belanghebbende
niet te laat ontwaren, door hun onver
schilligheid groote schade te hebben ge
leden.
Met 1 Januari 1909 toch zal, inge
volge de Tiendwet 1907, alle Tiendplicfa-
tigheid vervallen. Wegens alle tienden,
welke niet vóór dien tyd zgn afgekocht,
zal den eigenaar een schadeloosstelling
worden iosgükcmd en den
eene tiendreute worden opgelegd welks
hg gedurende dertig jaren tegeljjk met
de grondbelasting zal hebben te betalen.
Zoowel omtrent de geldigheid, den
aard en den omvang van alle tiendrech
ten, als omtrent het bedrag van de scha
deloosstelling en van de tiendrente zal
door fejjzonder daarvoor aangewezen com
missies worden beslist. De belanghebben
den kunnen zich daarbg doen hooren,
maar de eindbeslissing valt buiten hen
om. Wat de een krjjgt en de ander te
betalen heeft, zal geheel afbangen van
de uitkomst eener schatting van de te
genwoordige waarde van het Tiendrecht
over de verschillende perceelen. Wiem?t
de uitspraken van de commissiën niet
tevreden is, kan voor den burgerlijken
rechter gaan procedeeren. Maar proce-
deeren kost geld. Hg, die geheel of ge
deeltelik in het ongeljjk wordt gesteld,
kan zoodoende heel wat aan kosten te
betalen hebban. Bovendien heeft het ten
gevolge, dat, zoolang niet de zaak on
herroepelijk vaststaat, de voormalige
tiendheffer op zgn geld kan wachten.
Met het oog op een en ander is bg de
hehandeliug van het ontwerp-Tiendwet
in d© Kam9r algemeen erkend, dat het
zeer wenscheljjk zou zjjn, zoowel voor
den Tiendheffer als voor den Tiendplieh-
tige, indien zij vóór 1 Januari 1909
vrjjwillig tot overeenstemming kwamen
omtrent afkoop van het Tiendrecht. Zg
ontlcopen dan de gevaren eener al tgd
mogelgke procedure. Ook voor het Rjjk
is afkoop vóór 1 Jan, as. wenschelijk;
de schatkist heeft dan minder uitgaven
voor de verschillende commissiën en de
bemoeiingen van de ambtenaren worden
er door beperkt. Daarom heeft de wst
bepaald, dat uit de schatkist nog ean
premie van 4 pCt. van den afkoopprijs
zal worden toegekend aan den tiendhef
fer, die vóór 1 Jan. zgn tiendrecht laat
afkoopen. De tiendpliehtige zal met het
oog op die premie allicht voor een lager
bedrag kunnen afkoopen dan bjj anders
als billijk zou moeten erkennenimmers
voor den tiendheffjr is het volkomen
hetzelfde of bg het geld krjjgt van den
tiendpliehtige of voor een deel van het
Rgk. Maar dan heeft de Tiendpliehtige
die vóór 1 Jan. afkoopt neg een voor
deel, n.l. dat het Rgk hem desverlangd
tegen de mat;ge rente van 8l/j pCt. de
voor den afkoop benoodigde gelden voor
schiet.
Zoowel voor tiendpliehtige als voor
tiendheffer is het dus een zeer wensche
ljjk voordeel het vóór 1 Januari 1909
met elkaar over den koop eens te wor
den. Het bezwaar dat tot dusver teg*n
vrjj willigen afkoop bestond en daarin
gelegen was, dat slechts een geheel blok
tegel jjk kon worden afgekocht, is door
deze wet ook opgeheven. Het belang van
den tiendheffer bjj afkoop van het ge
heele blok is vervallen en de tiendplich-
tigheid van elk in het blok gelegen
perceel kan thans afzonderlgk worden
afgekocht.
Voor meerdere bijzonderheden zg ver
wezen naar de betreffende deze zaak door
de Directie van den Landbouw uitge
geven brochure, welke gratis bg de ont
vangers der registratie te verkrjjgen is.
In het algemeene vestigen wg er nog
aandacht op, dat voor vrgwilligen
|op de tusschenkomst van een notaris
w wordt vereischt. Eene gewone onder-
ndsche akte is voldoende; een model
harvan is bjj Kon. Besluit vastgesteld
en afgedrukt op blz. 28 van eveuge
noemde brochure. Alias is vrjj van zegel
en wordt gratis geregistreerd.
Alles is dus zoo voordeelig mogeljjk
geregeld om den vrgwilligen afkoop te
bevorderen.
Maar men heeft nog slechts ruim drie
maanden om die voordeelen deelachtig
te worden. Alle tienden, die op 1 Jan.
1909 nog ni3t zgn afgekocht, worden
overeenkomstig de wet behandeld en
kunnen zoowel voor de heffdrs als voor
de Tiendplichtigen zeer onaangename
verrassingen opleveren.
Laten dus Tiendplichtigen en Tiend
heffera zich haasten om over den afkoop
eens te wordsn.
Duitschland
In Rerlgn big kt nu ook, alle tegenbe
richten ten spjjt, dat de cholera er haar
intrede gedaan heefc. Een dame, uit Peter
hof afkomstig, werd in 't hotel «Berliner
Hof» ziek. Zg i3 in het Virchow-hospitaal
opgenomen. De haar behandelende genees-
hseren hebben cholera asiatica geconsta
teerd.
Onmiddellijk zgn de meest uitgebreide
voorzorgsmaatregelen genomen.
Latere berichten houden in dat er nog
4 personen als verdacht van Ijjdende te
zgn aan cholera in het Virchow-hospitaal
zgn opgenomen, waaronder 2 Russen.
België.
De nieuwe militaire inrichtingen, welke
in de laatste jaren in België gebouwd
worden, blgken financieel een leelgke
tegenvaller te zjjn. Te Brussel wordt een
nieuwe krijgsschool gebouwd, waarvan de
kosten op 41/* millioen francs werden
geraamd, doch die nu reeds 12 'millioen
gekost heeft, zonder voltooid te zgn
1887 op 24 millioen werden T. 2
eischten in 1888 al 32 millioenl in 1889
zelfs 54 millioen. Sindsdien zjjn* er nog
enkele kleinigheden bjjgekomen, als 2
millioen voor eleclrische toestellen, 8 mil
lioen voor nieuwe schietbanen, 15 mlilioen
voor da bewapening, zoodat die forten
ten slotte, in plaats van 24 miiloan, vier
maal zooveel kosten. De nieuw geprojec
teerde vestingwerken om Antwerpen wor
den door de Regeering thans geschat op
100 millioen.
Buslaud.
Cholera in Rusland. - Da cholera-
berichten worden onrustbarend. Zondag
zgn te Petersburg 398 nieuw6 gevallen
aangegeven en bezweken 141 ljjders. Bet
totaal aantal ljjders bedroeg 1427. Van
de overige cholara-gebieden badroeg het
aantal gevallen verleden week 3392 met
1327 sterfgevallen en voor geheel Rusland,
gedurende de geheele epidemie 10.359
gevallen, waarvan 4633 met doodelgken
afloop. Ook onder kinderen vraagt de
cholera slachtoffers.
Nu eerst is vastgesteld geworden, dat
het uitbreken der epidemie in de hoofd
stad door de stedelijke geneesheeren meer
dan een week geheim gehouden werd
Ruim honderd gevallen werden als gas
trische gevallen geregistreerd. Daardoor
wordt ook het sneller opdringen van de
epidemie verklaard. Thans beeft de po
litie besloten met kracht op te treden en
ook de premier Stolypin bemoeit er zich
mee. Hfi bezocht 's Dachts nog de ba
rakken waar de ljjders worden onderge
bracht en liet zich nauwkeurig inlichten.
De burgemeester van Petersburg heeft
800.000 roebels aangevraagd, totbesfcry-
ding der ziekte.
Het volk wordt onrustig en begint
zich te verzetten tegen de uitvoering van
hygiënische maatregelen. Te Taganrog
heeft het de barakken willen vernielen,
omdat er verteld werd, dat daarbinnen
zieken en gezonden te zamen werden op
gesloten en door de doktoren werden mis
handeld. Te Kieff trachtte het volk de
doctoren met geweld van hun werk af
te houden. Te Kertsj werd het gerucht
verspreid dat de ljjders iu de barrakken
werden vergiftigd, waarop pogingen wer
den gedaan om de overbrenging der zie
ken te beletten. In sommige dorpen aan
de Wolga is er gewoonweg opstand en
in Petersburg gaan zulke dwaze ver
halen, dat de plaatselijke overheid het
noodig oordeelde, de bevolking bjj pro
clamatie aan te sporen, dergelgke onzin
niet te gelooven.
Volgens de «Handels- und Industrie-
Zeitung» kan de oogst van"wintertarwe
in Europeesch-Rusland over 'fc algemeen
onbevredigend genoemd worden. Bevredi
gend is de opbrengst alleen in het Weich-
selgebied, de Baltische provincies, de
Noord-Wesetgke gouvernementen, enden
oostelgken Kaukasus.
In het Zuid-westen en in de Krim was
de zomer tarwe 07er 't algemeen genomen
van een goede middelsoortonbevredigend
was de oogst in de gebiedea van de
midden- en beneden-Wolga, Besarabië en
Cherson. Goed in Klein-Rusland, een deel
van de Noord-Westeljjke gouvernementen
in 'tBaltische Weichsel-gpbied en van
den Noordelijken Kaukasus.
De roggeoogst is ovei 't algemeen
middelmatig. Onbevredigend is hg in
Klein-Rusland, de Zuidelijke gouverne
menten, het Dongebied, het Westelgk
deel van midden-Rusland, Samara, de
Westelijke gouvernementen en Polen.
Goed in het gebied vau de bo?en- en
midden-Wolga, in het gebied over de
Wolga, in dat der Kama en Wjarka en
in de Baltische provincies.
Gerst is over 't algemeen middelmatig
Een goede oogst kwam voor in den
Noordelijken Kaukasus, Klein-Rusland,
de gebieden der Kama en Wjarka en
in de Baltische provincies en 't Weichsel-
gebied. Onbevredigend was hg in 't ge
bied van de middsn-Wolgain het Zuid
westelijk en Noordeljjk deel van 't Don-
gebied gedeeltelijk in de Krim en in
midden-Rusland.
Haver was over 't algemeen middel
matig. De verdeeling der goede enonbe
vredigende opbrengst is ongeveer dezelfde
als bg den gerstoogst
In het Wolgagebied is de opbrengst
van den oogst, geljjk uit bovenstaande
opgaaf bljjkt, het minst bevredigend.
Regens in 't Noorden, droogte in 't Zuiden
gedurende de maand Augustus zgn de
oorzaken hiervan.
Oost-Afrika
Nog een land van menscheneters.
Er is in de laatste jaren niet weinig
geschreven over de Congo1 een groot uit
gestrekt gebied in Afrika, vroeger per
soonlijk eigendom van Koning Leopold.
Dat land is nu eigendom van België
geworden en 't zal trachten dit Afrikaan-
sche binnenland te ontwikkelen en te
beschaven.
En dat er nog heel wat fe doen valt,
is onlangs zeer daideljjk gebleken.
Op de kusten van den Congo strandde
een Belgisch schip, en men verkeerde niet
weinig over het lot der schipbreukelin
gen in twgfel.
Dezer dagen heeft men evenwel zeker-
van die schipbreuk^-
door de centrale antirevolutionaire ki%s-
vereeniging het anti-revolutionnaire raads
lid H. Pollema uit Sneek gecandideerd
werd. Deze heeft zich bereid verklaard,
de candidatunr voor dezen tusschentgd-
ache Kamerverkiezing te aanvaarden, doch
in geen geval, die voor de periodieke
verkiezing in 1909.
Zekere A. B. uit Mook ging Zon
dag zgn broer opzoeken en verbleef op
zgn terugreis eenigen tgd op de kermis
te Nutterden. Er ontstond in het café
waar bjj zich bevond een twist tusschen
eenige jongens. Toen hg zich tusschen
hen mengden teneinde de twistenden te
scheiden, kreeg hg onverwacht een slag
met een bierglas op het hoofd, waardoor
hg naast zpn flest neerzakte eninzwgm
viel. Men liet hem daar liggen en eeni
gen tgd later droeg men hem binnen in
een schuur in de hoop dat hg zou her
stellen, dooh na eenige ur«n stierf hg
zonder bg kennis te zjjn gekomen.
De daders zgn reeds in hechtenis ge
nomen.
Maandag reed tusschen Ciney en
Dinant een auto een helling af. Graaf
Marga bestuurde de auto, met hem wa
ren zgn vrouw, schoonzuster en nog een
dame. De wagen raakte uit zgn koers
en vloog tegen een muur op Gravin
Marga, die binnenkort een gewichtige ge
beurtenis verwachtte was op slag dood
haar zuster werd zwaar gewond. De twee
anderen kwamen er vrg goed af.
De discipline in de Duitsche armee.
Da veld-arti!lerist Melcher t® Mstz moest
voor den krggsraad terecht staan wegens
verregaande ongehoorzaamheid en het
nadrakkeljjk weigeren van het
Het is in ééa woord vergchriktrelyk l bleien. \y
Bjj d® schipbreuk is slechts één per
soon omgekomen en al de andere passa
giers hadden zich in booten weten te
redden en landden behouden op het eiland
Ukaturaka,
In plaats van een goede ontvangst
werden feilen door de inboorlingen ge
vangen genomen, vermoord en
opgegeten 1
Esn groot getal dier menscheneters
zgn reeds aangehouden en naar de ge
vangenis overgebracht.
Vier der negerhoofden, die mee aan
die afgrijselijke smulpartg deelnamen,
zjjn reeds te Nieuw-Antwerpen ter dood
veroordeeld en opgehangen in het kamp
van Lissala.
Twee andere negerhoofden zitten te
Boma opgesloten. Zg zgn reeds aan de
inlanders tentoongesteld en zullen zonder
twgfel denzelfden weg ingaan als die van
het kamp van Lissala.
Twee negerhoofden, die den moord
pleegden op den ongelukkigen agent Cor-
nelis, zjjn te Boma ter dood gebracht.
België krjjgt nog heel wat te doen
met de nieuwe onderdanen.
Het postwetje. Bg koninklijk beslui*
is bepaald, dat de wet van 23 Juli 1908,
houdende wgziging en aanvulling der wet
van 15 April 1891 tot regeling der brie
ven posterg, in werking zal treden op den
laten October 1908.
- De Arnh. Crt. verneemt, dat heden
Vrg dag ter griffie van de Arr.-Rechtbaak
alhier zullen worden neergelegd de eenige
uitdeelingsljjsten in de faillissementen der
twee beheerende vennooten C. C. Lïncker
en mr. K. M. G. de Mejjier, met een staat
van rekening en verantwoording in het bg
gehomologeerd accoord geëiudigde faillisse
ment vaa den beheerend vennoot mr. G.
W. C. Pliester, bsnevens een voorloopige
uitdeelingslgst in het faillissement der
Comm. Vennootschap Arnhemsohe Bank-
vereeniging «Pliester k Co.»
Op dez9 lijsten is, naar men meldt, uit
getrokken in het
failissement Linoker 0.065 pet.
de Mejjier 0.53685 pet.
Pliester 9.858 pet.
Arnh. Bankver. 24.54015 pet.
Te zamen 85 pet.
Bg Kon. Besluit is benoemd tot
hoogleeraar in de godgeleerdheid aan de
Universiteit te Utrecht, Dr. J. A. C. v.
LeeuweD, predikant te Alkmaar.
Tweede Kamerverkiezing Ommen.
De verkiezing (candidaatstelling) voor
de Tweede Kamer in het district Ommen,
vacature-Van Alphen, is bepaald op Dins
dag 6 Oet. as. Stemming en herstem
ming zoo noodig, resp. op Donderdag 15
en Dinsdag 27 October.
De anti-revolutionaire kiesvereeniging
«Nederland en Oranje» te Njj verdal stelde
dr. A. Kuyper candidaat.
Naar aanleiding van de aanstaande
Kamerverkiezing in het district Sneek, is
de centrale antirevolutionaire kiesvereeni
ging bg het bestuur van de centrale vrij
zinnige kiesvereeniging op informatie uit
gegaan, en heeft haar verzocht zich van
«andidaatstelling t© onthouden, indien
Er bestaat een order dat d^ paüffir
mest in den stal met de hand moet wor
den opgenomen, omdat het gebraik van
schoppen verboden is.
Toen nu Melcher buiten de stal, mest
die van de kruiwagen gevallen met den
schop wilde bewerken, werd hem door
een onderofficier gelast den schop weg
te brengen en zgn handen te gebruiken.
Melcher weigerde, zeggende wenden aan
zgn hand te hebben waardoor hg door
het vuil geinfecteard zou kannen worden.
De krggsraad echter, van oordeel dat
Melcher een stjjfkop was &t~afte hem
met 2 maanden gevangenisstraf.
De hear en mevrouw W. Singer te
Pittsburg (Amerika) hebben, naar nu
bekend is geworden, toen zg in Mei 1.1.
hun gouden bruiloft vierden aan een
feestmaal, waaraan hun vier kinderen
aanzaten, onder dezen een som van
f38,400.000 verdeeld. Ieder kind vond
een pakje naast zgn bord met f 9.600.000
aan effecten en andere papieren van waarde.
D® oude heer Singer heeft nog een
fortuin van ruim 21 millioen gulden over
gehouden en zieh nu voorgoed uit zgne
zaken teruggetrokken. Het geld is ver
diend met gelukkige speculaties in staal
en grond.
«Compliment van myakeer en mjjn-
heer heeft een ongeluk gehad op kantoor
zgn pantalon is erg gehavend en of u
nu een andere pantalon zou willen geven.
Deze boodschap werd gegeven door
een man aan een dienstmeisje bjj een
familie op de da Costakade te Amsterdam.
Bet meisje meende den man wel eens
meer gezien te hebben en het gevraagde
kleedingstuk werd meegegeven.
Bjj de thuiskomst van den heer des
huizes werd belangstellend geinformeerd
naar het ongeluk, maar deze wist van
niets. («tf v. N.»)
Men hoort tegenwoordig weer erg
veel van lynchmoorden in Amerika. De
«Corriera della Sera» bevat een uitgebreid
artikel over dat schandelijke misbruik.
Volgens den schrjjver zijn sinds Januari
niet minder dan 96 zwarten reeds ten
offer gevallen. Een kleine verdenking,
een los vermoeden, en dikwgls voldoende.
Het volk snelt te zamen, verlangt uit
levering en een vreeselgke marteling is
het einde. De negers zgn weerloos, Zg
staan buiten recht en wet.
Soms verlangt het volk een variatie
en wordt de strop door den brandstapel
vervangen. In Greenville werd onlangs
een neger Ted Smith verbrand. Meer dan
200 vrouwen woonden de marteling bg.
De bouthoop was zoo hoog, dat de om
8 uur aangestoken stapel om 12 uur
nog brandde. «Maar de neger huilde
slechts 6 minuten» bericht laconiek de
kroniek.
De briefschrijver vervolgt woordelgk:
«Twee dagen geleden werd een heele
negerfamilie in haar eigen huis verbrand.
Velleden Zondag werd een jonge neger
opgehangen, emdat hg een blank meisje
had toegefluisterd«Ik zou zoo graag
uw bruigom zgn». De executie had juist
op het kerkuur plaats. Alles snelde uit
de kerkvrouwen mannen en kinderen
en spoedde zich naar de terechtstellings
plaats. In Tennessee werd een oude neger
opgeknoopt, omdat iemand geroepen had
«Dat is zeker een dief». Dikwgls is het
voorwendsel nog veel onbsteekenender.
Maar het ergste is als een slachtoffer
ontsnapt. Dan voelt het gemeen zich be
drogen, het wordt woest en begint een
regelrechte menschenjacht. Msn haalt da
bloedhonden, men laat ze spoor raiken,
men gaat op da jacht. Wee hem, die te
genstand biedt. Weö de neger, die de
troep tegenkomt, Uit de jacht op één
wordt een jacht op velendikwgls teekenen
brandende huizen en verminkte Igken
den weg, welken de jagers gönomen
hebben. Een algemeene moordpartjj is
het einde»,
Een heer te Amsterdam had 'n
erfenis gekregen van f 300. Hg zond z'n
knecht naar een der grootste Amster-
damsche bankinstelling, om het bedrag
in ontvangst te nemen. Daar echter
betaalde men den knecht niet f 300,
maar f 9000 uit. De man begreep het
niet, maar dacht: het zal wel goed zgn,
zoo'n defiige, groote bank zal zich niet
vergissen, Hg ging naar huis, telde z'n
beer de f 9000 voor. Deze was bijster
verbaasd. Merkte de vergissing. Zond
z'n knecht gauw terug. De knecht kwam
weer bg de bank en gaf aan den ont
stelden bediende f 8700 terug. De bank
was zeer dankbaar en schonk den knecht
als belooning een heele rijksdaal
der. En zeer gelukkig met dat achterwiel
ging de knecht naar huis. (Tel.)
Terwjjl Maandag de vrouw van
den veehouder C. S. met klompen aan
op een heerenfiets en een akertje met
melk bg zich over het Singel te Kampen
reed, verloor zg, op het Cellesbrogje ge
komen, het e?enwicht. Zg ging met
firtts en al over de niet hooge leuning
de Stadsgracht in. Onmiddellijk kwam
er vau alle kanten hulp opdagen en men
had het vrouwtje dia nog, steeds de fiets
iu cb hft-rl hjfld 3LïÜ VGtsdijl
frev 1 Biot msfc korsk1<99f"a&t echter
later moet. zgn opgevischt.
Vervoer van levende kippen of an«
der gevogelte In het vervolg wordt
bg da Staatsspoorwegen geen levend ge
vogelte in kisten vervoerd naar Duitseh-
land aangenomen, wanneer dia kisten
geen openingen in de zjjwanden hebben,
waardoor voldoende lucht kan inkomen
of wanneer die kisten naar het oor
deel vau het station van afzending -
niet hoog genoeg zgn, zoodat de dieren
daarin niet ongehinderd kunnen staau.
Verder mogen andere goederen niet op
die kisten, kooien of manden worden ge
laden en dezen zjja zelf slechts dan over
elkaar te laden wanneer door hat aan
brengen van ljjsten of latten gezorgd
wordt, dat tusschen den bodem van de
bovengeplaatste en het daksal van de
daaronder geplaatste kist of mand, een
ruimte van minstens drie centimeter hoogte
vrjjbljjfc. Bg niet voldoen der ljjsten of
latten worden de kisten of manden niet
vlak op elkander, docb dwars over el
kander geladen, zoodat steeds een vol
doende luchtstroom verzekerd is. Zendin
gen die aan bovenbedoelde reglementaire
voorwaarden niet voldoen, zallen door
de Duitsche spoorwegen aan de grens
stations worden geweigerd over te nemen,
Hoe de dieren in ons land worden
vervoerd schjjnt het bestuur der Staats
spoorwegen blgkbaar nog niet ta deren,
'tls te hopen dat men het goede voor-
besld van Duitschlaud navolge.
- Automóbiélstof en de aardvloo.Vee 1
kwaad is er vaak gesproken van de auto.
zoo dat billijkheidshalve ook zeker gewag
dient te wordun gemaakt van 't feit, dat
Duitsche landbouwers msenen te hebben
opgemerkt, dat de aardvloo, een gedachte
vijand van de suikerbiet; de kool enz,
aan de groote verkeerswegen, waar veel
auto's pasaeeren, zgn verwoestingen staakt.
De opgedreven stof schjjnt de planten
met een beschermend laagje te dekken.
In de nabjjheid van Keulen heeft men
als proef stof over de planten gestrooid,
overal met het zelfde resultaat, dat nl.
dat die planten door de aardvloo werden
gespaard, terwjjl de niet bestrooide wer
den vernietigd.
De veel gesmade anto wordt daar reeds
als een bondgenoot van den landbouwer
begroet. Hoe meer stof ze opwerpen, des
te meer aanzien genieten ze.
Te Ganshoven bg Brussel hadden
eenige kinderen oude vuurpijlen gevon
den, afkomstig van een vuurwerk dat
Maandagavond afgestoken was. Een der
kinderen bracht een der vuurpijlen mede
naar huis. 's Middags speelden zij met
het gevaarljjk voorwerp op de binnen
plaats. Eensklaps had een geweldige ont
ploffing plaats.
De kinderen werden tegen den grond
geslegeu. Een 9-jarige jongen, die het
stuk vuurwerk in de hand hield, werd
zoo erg gekwetst dat men voor zgn leven
vreest. Van twee andere kinderen werd
een aan gelaat en banden gekwetst en
het tweede door de wegvliegende stukken
karton aan bnik en beenen gewond. Een
tien:jarige jongen kreeg lichte wonden.
Alle ruiten der boerderjj waren stuk.
Een petroleumkruik, die de vrouw des
huizes in de hand hield, werd stuk ge
slagen door een prop karton, die er let
terlijk doorheen sloeg.
Ltó3-
De Man^f^rtgn.
A
i